________________
વિધ્યર્થના પ્રત્યયો પ્ર. પુ. જયિામ્ | વાવ | યામ
ફુવટિ દિ હિ.પુ. વાસ્ | યાતમ્ | યત || થાત્ યથાત્ કૃષ્ણમ્ 4. પુ. વાત્ વાતામ્ | યુન્ || ___ईत ईयाताम् ईरन् ।
દ્વિતીય બુકના છ ગણ માટેના સામાન્ય નિયમો ૧. અંગને અંતે રૂ કે ૩ + સ્વરાદિ અવિકારક પ્રત્યય.
=રૂછ્યું કે ૩૬ + સ્વરાદિ અવિકારક પ્રત્યય.
દા.ત. બાપુ + 1 + ગત્તિ = માનુવન્તિ ! ૨. અનેક સ્વરી અંગને અંતે અસંયુક્ત વ્યંજન પછી હ્રસ્વ કે દીર્ઘટ્ટ કેવું હોય તો તે રૂકે નો ના બદલે થાય છે. અને ૩કે નો ૩૬ના બદલે ગૂંથાય છે. દા.ત. વિભીતિ =વિષ્યતિ | નિન +4=નિન્યિવI જુદુ+તિ = ગુતિ . વિનુ + ગત્તિ = વિન્વન્તિા
પાંચમો | આઠમો ગણી પાંચમા ગણની નિશાની - નું આઠમા ગણની નિશાની - ૩ નિયમો:I fક આદિ વિકારક પ્રત્યય લાગતા અંત્ય૩ નો ગુણ માં થાય છે. દા.ત. વિ - વિનોમિ. વિનવત્ વિનવાના તન તનોમિ II આ બંને (પ-૮) ગણના ધાતુના અંગમાં અસંયુક્ત વ્યંજન પછી
૩+ *વાદિ - માદિ પ્રત્યય હોય તો ૩ નો વિકલ્પ લોપ થાય. દા.ત.'વિ' જે વિન્વ: / વિનુવ: I વિન્મ: / વિનમ: | આ બને (પ-૮) ગણમાં અસંયુક્ત અંગ ઉપર 'હિં નો લોપ થાય છે.
દા.ત.'વિ' જે વિનુ . તન્ને તનું IV. શ્ર' (૯મો ગણ)નું અંગઃ
વિકારક પ્રત્યય પૂર્વે 'રો' થાય. દા.ત. રો િ કરવમ્ | રવા I અવિકારક વાદિ-માદિ -યાદિ પ્રત્યય પૂર્વે શું થાય. દા.ત. ર્વ: I Dર્મ | # મ્ વ | શેષ અવિકારક પ્રત્યય પૂર્વે શું થાય. દા.ત. જુથ: / ગુરુત: /
*માદિ = ''થી શરૂ થતા, વાદિ = 'વ' થી શરૂ થતા જ સરલ સંસ્કૃતમ-ર જજ ૧ર)
પાઠ-૩
