________________
(૯) પ્રવૃષિન: = ચોમાસામાં ઉત્પન્ન થનાર દેડકો. (૧૦) શનિઃ = શરદઋતુમાં ઉત્પન્ન થનાર (૧૧) છત્તે : = કાળમાં યોગ્ય સમયે ઉત્પન્ન થનાર (૧૨) વિવિગ: = દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થનાર 3. વૈકલ્પિક અલુક સમાસ :(૧) વર્ષગઃ / વર્ષનઃ = એક વર્ષમાં ઉત્પન્ન થનાર (૨) રવેશ: / રશિય: = આકાશમાં સૂનાર (૩) ગામેવાસ: / ગ્રામવાસ: = ગામડામાં વસવાટ (૪) પૂણેજા / પૂર્વાણા : = સવારમાં યોગ્ય સમય
આ પ્રમાણે બીજા પણ અલુફ સમાસો સંભવી શકે છે. તે-તે તમારે સમજી લેવા. ટૂંકમાં, વિગ્રહમાં બીજી-ત્રીજી વગેરે જે વિભક્તિ હોય તેનો સમાસ કરતાં ક્રમે
કરીને બીજી વિભક્તિ તપુરુષ સમાસ.... વગેરે થાય. * * * વિભક્તિ તપુરુષ સમાસ સંપૂર્ણ * * *
૨. નન્ત પુરુષ > પૂર્વપદમાં નમ્ નો ઉત્તરપદમાં બીજા શબ્દ સાથે નગ્ન તપુરુષ સમાસ થાય
છે. નગ્ન = ન સમજવો. આ સમાસમાં... [A] ઉત્તરપદ જો વ્યંજનથી શરૂ થતું હોય તો ન ના સ્થાને ઉમેરવો અને
સ્વરથી શરૂ થતું હોય તો ૧ ના સ્થાને મન મૂકવો. દા.ત. (૧) ન હોયઃ = અયોગ્ય: અર્થ - અયોગ્ય, યોગ્ય નહીં.
(૨) ન કશનમ્ = અનશનમ્ અર્થ :- ન ખાવું, અનશન.
(૩) વાવ = અનાવર: અર્થ - અનાદર, આદર ન હોવો તે [B] કેટલાંકમાં ન જ રહે. જેમકે
(૧) નમ્રાટ્ = વાદળ (૨) નપાત્ = રક્ષા કરનાર (૩) નામ્ = સ્વર્ગ ( = સુખ ન $ = % દુઃખ, ન મ યત્ર - નામ્ = સ્વર્ગ, જ્યાં દુઃખ નથી તે) (૪) નાસત્ય = સાચું (ન સત્યમ્ =ના સત્યમ્ = સાચું) (૫) નp: નોળિયો જ સરલ સંસ્કૃતભ-૧ ર૩૦ આજ પાઠ-૨૮
