________________
આત્માનુશાસન
૭૯ વિષયોથી ખેંચાઈને સ્ત્રીયોનિસ્થાનમાં એવી રીતે પતિત થાય છે કે જે રીતે હાથી ખેંચાઈને પોતાને પકડવા માટે બનાવેલા ઢાંકેલા ખાડામાં જઈને પડે છે. જે યોનિસ્થાન પ્રાણીની જન્મભૂમિ હોવાથી માતા સમાન છે તેને જે દુષ્ટ કવિ પ્રીતિનું કારણ કહે છે તે સ્પષ્ટ રીતે પોતાનાં દુર્ગતિનાં કારણરૂપ દુષ્ટ વચનોથી વિષને અમૃત કહીને જગતને ઠગે છે.
બ્લોક-૧૩૫ कण्ठस्थः कालकूटोऽपि शम्भोः किमपि नाकरोत् । सोऽपि दंदह्यते स्त्रीभिः स्त्रियो हि विषमं विषम् ॥ વિષ કાલકૂટ પણ શંભુકંઠે કાંઈ હાનિ ના કરે, તે શંભુ પણ સંતપ્ત સ્ત્રીથી! સ્ત્રી જ વિષ વિષમ ખરે! ભાવાર્થ – મહાદેવના કંઠમાં રહીને પણ જે કાળકૂટ વિષ તેને કંઈ હાનિ ન કરી શક્યું તે મહાદેવ પણ સ્ત્રીઓ દ્વારા સંતપ્ત કરવામાં આવ્યા. તેથી નિશ્ચય થાય છે કે સ્ત્રી એ જ સર્વ વિષમ વિષોથી પણ ભયંકર વિષ છે.
શ્લોક-૧૩૬ तव युवतिशरीरे सर्वदोषेकपात्रे रतिरमृतमयूखाद्यर्थसाधर्म्यतश्चेत् ननु शुचिषु शुभेषु प्रीतिरेष्वेव साध्वी मदनमधुमदान्धे प्रायशः को विवेकः ॥ યુવતી શરીર તો સ્થાન છે જો દોષ સર્વ તણું છતાં, અનુરાગ ત્યાં, ચંદ્રાદિની સાધર્મેતા ત્યાં કલ્પતાં; શુચિ શ્રેષ્ઠ તે ચંદ્રાદિમાં તો પ્રીત કરવી શુભ સદા, પણ કામમઘમદામ્પમાં શું એ વિવેક વસે કદા? ભાવાર્થ – હે ભવ્ય! સર્વ દોષોનું અદ્વિતીય સ્થાન એવું જે
