________________
૭૭
આત્માનુશાસન ચંચળ સ્વભાવે નારી, ગણ, ભયભીત તુજથી સ્પષ્ટ તો. ભાવાર્થ – હે નિર્લજ્જ! આ તારું શરીર પરૂપ અગ્નિથી અડધા બળેલા મડદા જેવું ભય અને ધૃણાનું સ્થાન બની રહ્યું છે તે શું તું નથી દેખાતો? તો પછી તું વ્યર્થ આતુર થઈને સ્ત્રીઓ પ્રત્યે અનુરાગ શા માટે કરે છે? આવા શરીરને ધારણ કરતો તું તે સ્ત્રીઓને નિશ્ચયે ગ્લાનિ ઉત્પન્ન કરાવે છે જ. સંસારમાં સ્ત્રીઓ સ્વભાવથી જ બીકણ હોય છે. તે તારા ભયાનક શરીરને જોઈને સ્પષ્ટ રીતે ભયભીત થાય છે.
શ્લોક-૧૩૨ उत्तुङ्गसङ्गतकुचाचलदुर्गदूरमाराद्वलित्रयसरिद्विषमावतारम् रोमावलीकुसृतिमार्गमनङ्गमूढाः વાત્તાવટીવિવરમૈત્ય ન બત્ર વિન્ના: || સ્તન ઉચ્ચ સંગત અદ્રિ દુર્ગે, રમણીયોનિ અગમ્ય એ, ઉદરે વલીત્રય તટિની ઊતરી, પાર કરવી વિષમ એ; રોમાવલી પથ વિનકારી, નારી-યોનિ પામીને, કામાંધ કોણ ન ખિન તન ધનપ્રાણ સર્વ ગુમાવીને? ભાવાર્થ – જે સ્ત્રીની યોનિ ઊંચા અને પરસ્પર મળેલાં સ્તનરૂપી પર્વતીય દુર્ગને કારણે દુર્ગમ છે, પાસે ઉદર પર સ્થિત ત્રિવલીરૂપ નદીઓથી જ્યાં પહોંચવું ભયપ્રદ છે તથા જે રોમપંક્તિરૂપ અહીં તહીં ભટકાવનાર માર્ગથી યુક્ત છે, એવી એ સ્ત્રીની યોનિને પામીને કોણ કામાંધ પ્રાણી ખેદખિન નથી થતો? અર્થાત્ એ સર્વ દુઃખને પામ્યા છે.
व!गृहं नाडीव्रणं
લોક-૧૩૩ विषयिणां मदनायुधस्य
विषमनिर्वृतिपर्वतस्य ।
