________________
આત્માનુશાસન જે તત્ત્વનું શ્રદ્ધાન તેને સૂત્ર સમકિત વર્ણવ્યું; જે તત્ત્વ શ્રદ્ધા બીજ જ્ઞાને, બીજ સમકિત તે કહ્યું, સંક્ષેપથી જે તત્ત્વ રુચિ, સંક્ષેપ સમકિત તે ગયું. ભાવાર્થ – મુનિઓના આચારાદિ વિધાનોને સૂચવનાર આચારસૂત્રોને સાંભળીને જે શ્રદ્ધાન ઉત્પન થાય છે તે સૂત્રસમ્યકત્વછે. જીવાદિ પદાર્થોનો સમૂહ અથવા ગણિતાદિ વિષયોના અતિ ગહન જ્ઞાનને, તેમાં કોઈ બીજપદો દ્વારા પ્રાપ્ત કરનાર ભવ્ય જીવને દર્શનમોહનીયના સાતિશય ઉપશમવશ જે તત્ત્વશ્રદ્ધાન થાય છે તેને બીજસમ્યકત્વ કહે છે. પદાર્થોના સ્વરૂપનું સંક્ષેપમાં શાન થવાથી જે યથાર્થ તત્ત્વરુચિ ઉત્પન્ન થાય છે તે સંક્ષેપસમ્યકત્વ છે. મોટા ખાસ જી એડા), " ! ળાને
શ્લોક-૧૪ यः श्रुत्वा द्वादशांगी कृतरुचिरथ तं विद्धि विस्तारदृष्टिं संजातात्कुतश्चित्प्रवचनवचनान्यन्तरेणार्थदृष्टिः । दृष्टिः साङ्गाङ्गबाह्यप्रवचनमवगाह्योत्थिता यावगाढा कैवल्यालोकितार्थे रुचिरिह परमावादिगाढेति रूढा || જે દ્વાદશાંગી વાણી સુણીને દૃષ્ટિ તે વિસ્તાર છે, તે અર્થદૃષ્ટિ અર્થ કોઈક જાણી દૃષ્ટિ જાગી જે; શ્રુત કેવલીની દૃષ્ટિ જે અવગાઢ સમકિત તે કહ્યું, સમકિત પરમ અવગાઢ તે ભગવાન કેવલીનું ગયું. ભાવાર્થ – દ્વાદશાંગી વાણી સાંભળીને ઉત્પન્ન થયેલી નિર્મળ તત્ત્વશ્રદ્ધારૂપ દશા તે વિસ્તાર સમ્યકત્વ છે. નિર્ગથ વીતરાગ પ્રવચન સાંભળવાથી તેમના કોઈક ગહન અર્થના નિમિત્તથી ઉત્પન થયેલી જે તત્ત્વાર્થશ્રદ્ધારૂપ દશા તે અર્થ સમ્યકત્વ છે. 'અંગ અને અંગબાહ્ય જે વીતરાગ પ્રણીત શાસ્ત્રો છે તેને અવગાહન કરવાથી શ્રુતકેવળીને ઉત્પન થયેલી જે તત્ત્વશ્રદ્ધા તે અવગાઢ સમ્યકત્વ છે. કેવળજ્ઞાનીને કેવળજ્ઞાન વડે અવલોકિત
