________________
૯૬
આત્માનુશાસન જાણી પતનથી આત્માને પીડા અતીવ થશે નકી; આશ્ચયી કે અત્યંત ઊંચા ત્રિલોકી શિખરે છતાં,
મતિમાન પોતે પણ ડરે ના, પતન તપથી જો થતાં. ભાવાર્થ – પોતાને પીડા થશે એમ સમજીને નાનું બાળક પણ ઊંચા પલંગ પરથી નીચે પડવાના ભયથી ડરે છે. પરંતુ આશ્ચર્ય થાય છે કે બુદ્ધિમાન ત્યાગી પુરુષો કૈલોક્ય શિખરથી પણ અતિશય મહાન અને ઊંચા એવા તપથી પતિત થતાં જરાય ડરતા નથી. એઠ સમાન વિષયસુખને છોડી, તેને ભોગવવા ફરીથી આતુર બની, જે ગ્રહણ કરેલા ત્યાગને તજી દે છે તે ત્યાગી બાળક કરતાં પણ વધુ અજ્ઞાની - નાસમજ છે!
શ્લોક-૧૨૭ विशुद्ध्यति दुराचारः सर्वोऽपि तपसा धुवम् । करोति मलिनं तच्च किल सर्वाधरः परः ॥ તપથી બને અતિ શુદ્ધ નિચે, દુરાચાર સમસ્ત તો;
તેવા તપને નીચ કોઈ મલિન કરતા વ્યસ્ત તો. ભાવાર્થ – જે તપ દ્વારા નિશ્ચયે સર્વ દુષ્ટ આચરણ શુદ્ધિને પામે છે, તેવા પરમ મહિમાયુક્ત તપને પણ કોઈ કોઈ અધમ - વિષયલુબ્ધ મનુષ્યો મલિન કરે છે.
શ્લોક-૧૬૦ सन्त्येव कौतुकशतानि जगत्सु किं तु विस्मापकं तदलमेतदिह द्वयं नः । पीत्वामृतं यदि वमन्ति विसृष्टपुण्याः संप्राप्य संयमनिधिं यदि च त्यजन्ति ॥ છે સેંકડો કૌતુક આ ત્રણ લોકમાં જોતાં મળે, આ બે અતિ વિસ્મય કરે અત્યંત અમને આ સ્થળે;
