________________
कल्प सत्र
दशाश्रुतस्कंध-अध्ययनं-८ "कल्पसूत्र"- (मूलं+वृत्ति:)
.......... व्याख्यान [१] .......... मूलं [१] / गाथा [-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..दशाश्रुतस्कंध-अध्ययन-८ "कल्पसूत्र मूलं एवं विनयविजयजी-रचिता वृत्ति::
कस.सुबो
सत्राक
[१]
गाथा II-11
|ज्ञानां भवतु धर्मः, परं प्रथमजिनयतीनां ऋजुजडानां कुतो धर्मः ?, अनवबोधात्, तथा च वऋजडानां वीरय-1 वसतिव्या०१ तीनां तु सर्वथा धर्मस्य अभाव एव, मैचं, ऋजुजडानां प्रथमजिनयतीनां जडत्वेन स्खलनासद्भावेऽपि भावस्य गुणाः
विशुद्धत्वाद् भवति धर्मः, तथा बक्रजडानां अपि वीरजिनयतीनां ऋजुप्राज्ञापेक्षया अविशुद्धो भवति परं। ॥५॥
सर्वथा धर्मो न भवतीति न वक्तव्यं, तथा वचने हि महान् दोषः, तदुक्तम्-जो भणइ नस्थि धम्मो,न या सामइयं न चेव य वयाई। सो समणसंघषज्झो, काययो समणसंघेणं ॥१॥" । तथा यो नियतमेवस्थानलक्षणः सप्ततिदिनमानः पर्युषणाकल्प उक्तः सोऽपि कारणाभावे एव, कारणे तु तन्मध्येऽपि विहर्तु कल्पते, तद्यथा अशिवे १भोजनाप्राप्ती २, राज रोग ४ पराभवे । चतुर्मासकमध्येऽपि, विहर्तु कल्पतेऽन्यतः॥१असति स्थण्डिले ५ जीवाकुले ६ च वसती ७ तथा । कुन्थु ८ व्वग्नी ९तथा सर्प १०, विहर्तुं कल्पतेऽन्यतः ॥२॥ तथा एभिः कारणश्चतुर्मासकात्परतोऽपि स्थातुं कल्पते-वर्षादविरते मेघे,
मार्गे कर्दमदुर्गमे । अतिक्रमेऽपि कार्तिक्यास्तिष्ठन्ति मुनिसत्तमाः ॥१॥ एवं अशिवादिदोषाभावेऽपि IS|संयमनिर्वाहार्थ क्षेत्रगुणा अन्वेषणीयाः, तच्च क्षेत्रं त्रिविध जघन्य मध्यमं २ उत्कृष्टं ३ च, तत्र चतुर्गुणयुक्तं
जघन्यं, ते चामी-'समिई विहारभूमी वियारभूमी य सुलहसज्झाओ।सुलहा भिकखा जाहे जहन्नयं वासखित्तं ॥५॥ तु॥१॥' यन्त्र विहारभूमिः सुलभा-आसन्नो जिनप्रासाद इत्यर्थः १ यत्र स्थण्डिलं शुद्धं निर्जीवं अनालोकं २६
१ यो भणति नास्ति धर्मः न च सामायिक नैव च ब्रतानि । स श्रमणसंघबाहाः कर्तव्यः श्रमणसंघेन ॥ १ ॥
दीप अनुक्रम
5
HMEDicatonitor
~28~
