Page Text
________________
आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[13
१३७]
गाथा
||१०३
१०६ ||
दीप
अनुक्रम
[२७१
२७८]
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र - २ (मूलं + वृत्तिः)
मूलं [१३५-१३७] / गाथा [१०३-१०६]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र - [२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी - रचिता वृत्तिः:
श्रीअनु० हारि वृत्ती
॥ ८४ ॥
उच्छ्वासमानेन मुहूर्त्तमाह तिष्णि सहस्सा' गाहा ( *१०६ -१७९) सन्तहिं ऊरसासेहिं थोवो सत्त धोवा य हवे, सत्तथोवेण गुणितस्सविजया लंबे अणपण्णं उसासा लवे, मुहुचे य सतहत्तर वा भवंति से अउणपण्णासाए गुणिता एयप्पमाणा हवंति, शेषं निगदसिद्धं यावत् एतावता चैव गणितस्स उवओगो इमो अंतोगुहुत्ता दिया जाब पुम्बकोडिचि एतानि धम्मचरणकालं पडुच नरतिरियाण आउपरिणामकरणे उवज्जंति, णारगभवणवंतराणं दसवास सहसादिया, उवज्जति आउयर्थिताए तुडियादिया सीसपहेलियता, एते प्रायसो पुब्बगतेसु जवितेसु आउसेडीए उज्जेतिति ॥
'से किं तं उमय' ति ( १३८-१८० ) उपमया निर्वृत्तमौ पमिकं, उपमामन्तरेण यत्कालप्रमाणमनतिशयिना प्रहीतुं न शक्यते तदपमिकमिति भावः तच्च द्विधा पल्योपमं सागरोपमं च तत्र धान्यपत्यवत्पल्यः तेनोपमा यस्मिंस्तत्पल्योपमं तथाऽर्थतः सागरेणोपमा यस्मिन् | तत्सागरोपमं, सागरवन्महत्परिणामेनेत्यर्थः । तच पत्योपमं त्रिधा- 'उद्धारपलिओ मं' इत्यादि, तत्र उद्धारो वालाणां तत्खण्डानां वा अपोद्धरणमुच्यते, तद्विषयं तत्प्रधानं वा पल्योपमं उद्वारपल्योपमं तथाऽद्धति कालाख्या, ततश्च वालाप्राणां तत्स्वंदानां च वर्षशतोद्धरणादद्वापल्यस्तेनोपमा यस्मिन्, अथवाऽद्धा आयुःकालः सेोऽनेन नारकादीनामानीयत इत्यद्धापल्योपमं तथा क्षेत्रमित्याकाशं ततञ्च प्रतिसमयमुभयथापि क्षेत्र प्रदेशापहारे क्षेत्रपल्योपममिति । 'से किं तं उद्धारपलिओवमे अपोद्धारपत्योपमं द्विविधं प्रशनं तद्यथा-खंडकरणात् सूक्ष्मं, बादराणां व्यावहारिकत्वात् व्यावहारिकं प्ररूपणा मात्रव्यवहारोपयोगित्वाद्वयावहारिकमिति, 'से ठप्पे' ति सूक्ष्मं तिष्ठतु तावद् व्यावहारिकप्ररूपणापूर्वकत्वादेतत्प्ररूपणाया इत्यतः पञ्चात्प्ररूपविष्यामः तत्र यत्तद्वयावहारिकमपोद्धारपल्योपमं तदिदं वच्यमाणलक्षणं तद्यथा नाम पल्यः स्यात् योजनं आयामविष्कम्भाभ्यां वृत्तत्वात्, योजनमूर्ध्वमुच्चत्वेन अवगाहनतयेति भावना, तयोजनं त्रिगुणं सत्रिभागं परिश्येष्ण, परिधिमधिकृत्येत्यर्थः, स एकाहिकव्याहिक याहि कादीनां
~88~
उच्छ्वा
सादि निरूपणं
पल्योपमं
च
॥ ८४ ॥
| SR No. | 007206 |
| Book Title | Aagam 45 Anuyogdwaar Haaribhadriyaa Vrutti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Deepratnasagar |
| Publication Year | 2017 |
| Total Pages | 133 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 0 MB |