________________
आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[११५
११८]
गाथा
||१६||
दीप
अनुक्रम
[१३८१४२]
श्रीअनु० हारि. वृत्ती
॥ ५७ ॥
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र - २ (मूलं + वृत्तिः)
मूलं [११५-११८] / गाथा [१६]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र - [ ४५], चूलिकासूत्र -[२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी - रचिता वृत्तिः:
1
दोणं च छ पण सप्त जब जब छ पण ति सत्त णव सन्त पण एको एको भड दो सुण्णं एको सुण्ण ति सच सुण्ण ति पण दो वि छ दो अट्ठ पण सच य ठवेज्जा २८, एवं सीसपहेलिया चत्रणवतिठाणसतं जाव य संववहारकालो ताब संववहारविसए, वेण य पढमढविणेरइयाणं भवणवंतराण य भरहेरवास सुसमदुस्समाए पच्छिमे भागे णरविरियाणं आउप उवभिज्जन्ति, किं च-सी पहेलि याए य परतो अस्थि संप्रेक्जो कालो, सो य अणतिसईणं अववद्दारिउत्तिका ओवम्मे पक्खित्तो, तेण सीसपद्देढियाए परतो पछिओवमादि उवण्णत्था, शेषमानिगमनं कालानुपूर्वी पाठसिद्धं । ' से किं त' मित्यादि, ( ११५-१००) उत्कीर्त्तनं संशब्दनं यथार्थाभिधानं तस्यानुपूर्वी अनुपरिपाटी त्रिविधा प्रज्ञप्ता, तद्यथा – पूर्वानुपूर्वीत्यादि पूर्ववत् तत्र पूर्वानुपूर्वी उसभ' इत्यादि, आहवस्तुत आवश्यकस्य प्रकृतत्वात् सामायिकं चतुर्विंशतिस्तव इत्यादि वक्तव्यं किमर्थमेतत्सूत्रान्तरमिति, अत्रोच्यते, शेषश्रुतस्यापि सामान्यमेतदिति ज्ञापनार्थं, तथाहि - आचाराद्यनुयोगेऽपि प्रत्यध्ययनमेतत्सर्वमेवाभिधातव्यमित्युदाहरणमात्रत्वाद्भगवतामेव च तीर्थप्रणेतृत्वाभू शेषं सूत्रसिद्धं यावत् 'से तं उत्तिणागुपुब्वि' त्ति 'से किं त' मित्यादि ( ११७-१०१ ), इहाकृतिविशेष: संस्थानं, तत् द्विविधं जीवाजीवभेदात् इह जीवसंस्थानेनाधिकारः, तत्रापि पंचेंद्रियसंबंधिना, तत्पुनः स्वनामकर्मप्रत्ययं पद्विधं भवति, आह च- 'समचतुरंसे' व्यादि, तत्र समतुल्यारोहपरिणामं संपूर्णागोपाङ्गावयवं स्वांगुळाष्टशतोच्छ्रायं समचतुरभं, नाभीत उपर्यादि लक्षणयुक्तं अधस्तादनुरूपं न भवति तस्माप्रमाणादीनतरं योधपरिमंडलं, नाभीतः अषः आदि लक्षणयुक्तं संक्षिप्तविकृतमध्यं कुब्जं स्कंधपृष्ठदेश वृद्धमित्यर्थः लक्षणयुक्त मध्यमीवासुपरिहस्तपादयोरप्यादिरलक्षणं न्यूनं च लिंगेऽपि वामनं, सर्वावयवाः प्रायः आदिलक्षणविसंवादिनो यस्य तत् हुंडं, उक्तं च- 'तुलं वित्थरबहु उस्सेहबहुं च मढइकोटुं च । होट्टुङकायमडई सम्वत्थासंठियं हुंडं ॥ १ ॥ पूर्वानुपूर्वक्रमश्च यथाप्रथममेव प्रधानत्वादिति शेषमानिगमनं
~61~
कालानुपूर्वी
114011