________________
आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[९६-९७ ]
गाथा
||s..||
दीप
अनुक्रम
[१०९११०]
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र - २ (मूलं + वृत्तिः)
मूलं [ ९६-९७ ] / गाथा [९]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र - [२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी - रचिता वृत्तिः:
श्रीअनु० हारि-पृचौ
॥ ४३ ॥
4
4
त्वमभीषामित्यमेव किं कृतमिति १, अत्रोच्यते इत्थमेवोपन्यासवृत्तेः आह-इत्थमेव क्रमेण धर्मास्तिकायाद्युपन्यास एवं किमर्थमिति ?, उच्यते, धर्मास्तिकायादिपदस्य मांगलिकत्वाद्धर्मास्तिकायस्य प्रथममुपन्यासः गतिक्रिया देतुत्वाच्च पुनर्धमस्तिकायप्रतिपक्षत्वादधर्मास्तिकायस्थ, पुनस्तदाधारत्वादाकाशास्तिकायस्थ, पुनः प्रकृत्याऽमूर्ति साम्याज्जीवास्तिकायस्थ, पुनस्तदुपयोगित्वापुद्रास्तिकायस्थ, पुनर्जीवाजीवपर्ययत्वादद्वासमयस्येति से किं तं पच्छाणुपुन्वी त्यादि पश्चात् प्रभृति प्रतिलोमपरिपाटी पश्चानुपूर्वी, उदाहरणमुत्क्रमेगेदमेव अद्धासमय इत्यादि, निगदसिद्धं, ' से किं तं णाणुपुब्बी ' त्यादि, न आनुपूर्वी अनानुपूर्वा यश्रायं द्विप्रकारोऽपि क्रमो नास्ति, एवमेवादेविततया विवदयत इत्यर्थः तथा चाह--' एयाए चैत्र 'ति एते उच्च समाणे ' इति वचनादस्यामेवानन्तराधिकृतायां 'एगादियाए 'ति एकादिकायां एगुत्तरियाए 'ति एकोतरायां 'हगच्छगते 'ति पणां गच्छ समुदायः गच्छतं गता प्राप्ता गडगता तस्यां 'सेढीए ' ति श्रेण्यां किं १' अण्णमनन्मासो ' त्ति अन्योऽन्यमभ्यासेोऽन्योऽन्याभ्यासः, अभ्यासो गुणनेत्यनर्थान्तरं दुरूवूणो 'ति द्विरूपन्यूनः आद्यन्तरूपरहितोऽनानुपूर्वीति संटकः, एष तावदक्षरार्थः, भावार्थस्तु करणगाथानुसारतोऽवगन्तव्यः, सा चेयं गाया--' पुवापुव्वि हेट्ठा समयाभेदेण कुण जहाजे उदरिमतुहं पुरओ णसज्ज पुरुवकमो सेसे ॥ १ ॥ चि पुब्बाणपुविद्दत्यो पुख्वं वणितो, देहति पढमाए पुल्वाणुपुविताए अधोभागे स्वर्ण वितिवादिलतादिसु समड ति इह अगाणुपुब्विभंगरयगव्यवस्था समयः तं अभिद माणो 'ति तां भंगरचनाव्यवस्थां अविणांसेमाणो, तरस य विगासो जति सरिसमं छताए उबेति जति वाऽभिहितलक्षणतो कमेणं ठवे तो भिण्णो समओ, उक्तंच" जहियंमि उ निक्खिते पुणरवि सो चेव होइ दाययो । सो होति समयमेओ वजेयवो पयन्ते ॥ १ ॥ " तं भेदं अवधमाणो कुणभु ' जहाजेड ' न्ति जो जस्स आदी एस तस्स जेडो हयति, जहा दुगस्स एको जेडो, अणुजेडो जहा विगस्स एको,
4
~47~
अनानुपू|र्ष्या भेदाः तदानयनोपायच
॥ ४३ ॥