________________
आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[[५२-५६] गाथा
||४||
दीप अनुक्रम [48-64]
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र - २ ( मूलं + वृत्तिः)
मूलं [५२-५६] / गाया [...]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र - [ ४५], चूलिकासूत्र -[२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी - रचिता वृत्तिः:
॥ २४ ॥
6
श्रीअनु० तथाऽप्यविरोधः, 'सेत ' मित्यादि निगमनं । ' से किं त' मित्यादि (५२-४१) न कृत्स्नः अकृत्स्नः अकृत्स्नश्चासौ स्कन्धश्च अकृत्स्नस्कन्धः हारि-वृत्तौ तू 'से चेत्रे' त्यादि, स एव द्विप्रदेशादिः, अथमत्र भावार्थ:- द्विप्रदेशिक : त्रिप्रदेशिकमपेक्ष्या कृत्स्नो वर्तते इत्येवमन्येष्वपि वक्तव्यं, न यावत् कासन्यैमापद्यत इति यद्येवं ध्यादिकृत्स्नस्कन्थस्यापि तदन्यमद्दत्तरस्कन्धापेक्षया अकृत्स्नस्कन्थत्वप्रसङ्गो, न, असंख्येयजीव प्रदेशान्योन्यानुगतस्वैव विवक्षितत्वात् जीवप्रदेशानां च स्कन्धान्तरेऽपि तुल्यत्वाद् बृहत्तरस्कन्धानुपपतिः, जीवप्रदेशपुद्गलसाकल्यवृद्धौ हि महत्तरत्वमिति, अत्र बहु वक्तव्यं तत्तु नोच्यते प्रन्थविस्तरभयाद् गमभिकामात्रमेतत् 'सेत मित्यादि निगमनं । ' से किं तमित्यादि (५३-४१ ) अनेकद्रव्यञ्चासौ स्कन्धश्चेति समासः, विशिष्टकपरिणामपरिणतो नखजङ्घोरु रदन केशाद्यनेकद्रव्यसमुदाय इत्यर्थः तथा चह तस्सेवे - त्यादि, तस्यैव विवक्षितस्कन्धस्य देशः एकदेशः अपचितो जीवप्रदेशविरहादिति भावना, तथा तस्यैव देश उपचितो जीवप्रदेशभावादिति हृदयं, एतदुक्तं भवति-जीवप्रयोगपरिणामितानि जीव प्रदेशावचितानि च नखरोमरदन केशादन्यनेकानि द्रव्याणि तथाऽन्यानि जीवप्रयोगपरिणामितानि जीवप्रदेशोपचितानि च चरणजङ्घोरुप्रभृतानि प्रभूतान्येव, एतेषामपचितोपचितानामनेकद्रव्याणां पुनर्यो विशिष्टकपरिणामो देहाख्यः सोऽनेकद्रव्य इति, अत्राह- ननु द्रव्यस्कन्धादस्य को विशेष ? इति उच्यते स किल यावानेव जीवप्रदेशानुगतस्तावानेव विशिष्टकपरिणामपरिणतः परिगृह्यते, न नखाद्यपेक्षयापि, अयं तु नखाद्यपेक्षयाऽपीत्ययं विशेष इत्य प्रसङ्गेन' 'सेत ' मित्यादि निगमनं 'से किं तु'मित्यादि सुगम ( ५५-४२) यावत् एतेसि मित्यादि नवरमागमतो भावस्कन्धः श उपयुक्त तदर्थोपयोगपरिणामपरिणत इत्यर्थः, नोआगमतस्तु ज्ञानक्रियासमूहमय इति, अत एवाह एतेसिं चेत्र इत्यादि (५६-४१ ) एतेषामेव प्रस्तुतावश्यकभेदानां सामायिकादीनां षण्णामध्ययनानां समुदायसमितिसमागमेन इद्दाध्ययनमेव पदवाक्यसमुदायत्वात् समुदाय, समुदायानां समिति : - मेलकः, समुदाय
"
6
... अथ 'आवश्यक'स्य निरूपणं क्रियते
~ 28~
द्रव्यभाव स्कन्धाः
॥ २४ ॥