________________
आगम (४४)
"नन्दी- चूलिकासूत्र-१ (मूलं+वृत्ति:) ...... मूलं [२२] / गाथा ||५८...||
प्रत सूत्रांक [२२] गाथा ||५८..||
नन्दी- 181 धानविशेषतो द्विसमयादिसिद्धाभिधानामति, शेष प्रकटार्थ, यावत् तं समासतो इत्यादि, तदिति सामान्येन केवलज्ञानमभिगृ-15 केवलोपहारिभद्रीय बिते, द्रव्यतः केवलज्ञानी सर्वद्रव्याणि-धर्मास्तिकायादीनि साक्षाज्जानाति पश्यति, क्षेत्रतः केवलज्ञानी सर्व क्षेत्रं लोकालो- यागवादः वृत्ती
कभेदभिनं साक्षाज्जानाति पश्यति, (ग्र०१०००) इह च धर्मास्तिकायादिसर्वद्रव्यग्रहणे सत्ययाकाशास्तिकायस्य क्षेत्रत्वेन रू॥५२॥
|ढत्वाद् भेदेनोपन्यासः, कालतः केवलज्ञानी सर्व कालमतीतानागतवर्तमानभेदभिनं साक्षाज्जानाति पश्यति, भावतः केवलज्ञानी सवान् जीवाजीवगतान् भावान् गतिकपायाचगुरुलघुलक्षणादीन् साक्षाज्जानाति पश्यति ।
इह च केवलज्ञानदर्शनोपयोगचिन्तायां क्रमोपयोगादौ मरीणामनेकविधा विप्रतिपत्तिः अतः संक्षेपतो विनेयजनानुग्रहाय तत्पदशनं क्रियत इति, तत्र-केई भणंति जुगवं जाणइ पासइ य केवली णियमा। अन्ने एगंतरिय इच्छंति सुओषदेसेण॥१॥ अन्ने ण चेव वीसुंदसणमिच्छति जिणवरिंदस्स । जं चिय केवलनाणं तंचिय से दंसणं किंति ॥२॥ गाथाद्वयम् , अस्य व्याख्या-केचन सिद्धसेनाचार्यादयः भगति, किं?, युगपद्-एकस्मिदेव काले जानाति पश्यति च, कः, केवली, न त्वन्यः, नियमात्- | | नियमेन ।। अन्ये जिनभद्रगणिक्षमाश्रमणप्रभृतयः एकान्तरितं जानाति पश्यति चेत्येवमिच्छान्त, श्रुतोपदेशेन यथाश्रुतागमा|नुसारेणेत्यर्थः, अन्ये तु वृद्धाचार्याः न नैव विष्वक् पृथक् तदर्शनामिच्छन्ति जिनवरेन्द्रस्य, केवलिन इत्यर्थः, किं तर्हि', यदेव केवलज्ञानं तदेव 'से' तस्य केवलिनो दर्शनं ब्रुबते, क्षीणावरणस्य देशज्ञानाभाववत् केवलदर्शनाभावादिति भावना, अयं गाथाद्वयार्थः । साम्प्रतं युगपदुपयोगवादिमतप्रदर्शनायाह-जं केवलाई सादी अपज्जवसियाई दोवि भणियाई । ता र्षिति केइ जुगर्व जाणइ पासई य सब्वन्नू ॥३॥ यस्मात् केवलज्ञानदर्शने साद्यपर्यवसिते द्वे अपि भाणते ततः ब्रुवते केचन सि
दीप अनुक्रम [८९]
॥५२॥
ANSAR
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४४], चूलिकासूत्र -[१] "नन्दीसूत्र" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति: ... अत्र केवल ज्ञान-दर्शनयो: उपयोगस्य वादः दर्शयते
~57