________________
आगम
(४०)
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-४ अध्ययनं २], नियुक्ति: [१०६९], विभा गाथा [२८०९-२८१०], भाष्यं [१९७], मूलं [१...] / गाथा [१] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
REC++
गाथा
||२||
अयं चेह तावत् पश्चास्तिकायात्मको गृह्यते, तस्य लोकस्य उद्योतकरणशीला उद्योतकरास्तान , केवलालोकेन तत्पूर्वकवचनदीपेन वा सर्वलोकप्रकाशकरणशीलानित्यर्थः, तथा दुर्गतौ प्रपतन्तमात्मानं धारयतीति धर्मः, उक्तं च-"दुर्गतिप्रस-1
तान् जन्तून् , यस्माद् धारयते ततः । धत्ते चैतान् शुभे स्थाने, तस्माद्धर्म इति स्मृतः ॥१॥" तीयते संसारसागरोऽनेनेति है तीर्थ, धर्म एव धर्मप्रधानं वा तीर्थ धर्मतीर्थ तत्करणशीला धर्मतीर्थकरास्तान , तथा रागद्वेषकषायेन्द्रियपरीपहोप-16
सर्गाष्टप्रकारकर्मजेतृत्वाजिनास्तान , अशोकाद्यष्टमहापातिहार्यादिरूपां पूजामहतीत्यर्हन्तस्तान् अर्हतः, कीर्तयिष्यामि-10 स्वनामभिः स्तोष्ये, चतुर्विंशतिः सङ्ख्या, अपिशब्दो भावतस्तदन्यसमुच्चयार्थः, केवलं ज्ञानमेषां विद्यत इति केवलिनः तान् केवलिनः, इति पदार्थः, पदविग्रहोऽपि यानि समासभाञ्जि पदानि तेषु दर्शित एव । सम्प्रति चालनावसरः-तत्र सा
तावत् तिष्ठतु , सूत्रस्पर्शनियुक्तिरेवोच्यते, स्वस्थानत्वात् , उक्तं च-"अक्खलियसंहियाई वक्खाणचउकए दरिसियंमि। दासत्तप्फासियनिजुत्तिविस्थरत्थो इमो होइ ॥१॥" चालनामपि चात्रय वक्ष्यामः, तत्र 'लोकस्योद्योतकरा'निति यदुक्तं
तत्र लोकनिरूपणायाह81 नामंठवणादविए खित्ते काले भवे य भावे य । पज्जवलोगे य तहा अट्टविहो लोगनिक्खेवो ॥१०६१॥ द नामलोकः स्थापनालोकः द्रव्यलोकः क्षेत्रलोकः काललोकः भवलोकः भावलोकः पर्यायलोकश्च, एवमष्टविधो लोकनिक्षेप
इति गाथासमासार्थः, व्यासार्थन्तु भाष्यकार एव वक्ष्यति, तत्र नामस्थापने क्षुण्णत्वादनादृत्य द्रव्यलोकमभिधित्सुराह11 जीवमजीवे रूवमरूवी सपएसमप्पएसे य । जाणाहि दवलोगं निचमनिचं च जं दवं ।। १९७ ॥ (भा.)
क
दीप अनुक्रम [३]
Gallant
... अत्र 'लोक' शब्दस्य 'नाम' आदि निक्षेपा: वर्णयते
~305
