________________
आगम
(४०)
आवश्यक’- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-४ अध्ययनं [१], नियुक्ति: [१०५१], विभा गाथा H, भाष्यं [१८९], मूलं [१] / गाथा -1 मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
[१]
गृह्यते, आदिशब्दादङ्गस्यादिपरिग्रहः, सर्वधत्ता पुनः समस्तवस्तुजातं व्याप्य व्यवस्थितेति विशेषः॥ अथ भावसर्षमाह-1 भावे सबोदइओदयलक्खणओ जहेब तह सेसा । इत्थ उ खओवसमिए अहिगारोऽसेससवे य ॥१८९॥ (भा.)
भावे इति द्वारपरामर्शः, सर्वः शुभाशुभभेदेन द्विप्रकारोऽपि उदयलक्षणः-कर्मोदयनिष्पन्नत्वरूप औदयिकः, यथाऽयमुक्ता तथा शेषा अपि, स्वलक्षणतो वाच्या इति वाक्यशेषः, तद्यथा-मोहनीयकर्मोपशमस्वभावः शुभः सर्व एवीपशमिको भावः, कर्मक्षयस्वभावः पुनः शुभः सर्वः क्षायिकः, कर्मक्षयोपशमनिष्पन्नः शुभाशुभः सर्वक्षायोपशमिकः, द्रव्यपरिणतिस्वभावः सर्वः परिणामः, एवं शिष्यमतिव्युत्पादनार्थ प्ररूपणां कृत्वा प्रकृतयोजनामुपदर्शयति-'एल्थ तु' इत्यादि,18 अत्र क्षायोपशमिकभावसर्वेऽधिकार:-अवतारः उपयोगोऽशेषसर्वे च-निरव शेपसर्वे च ॥ व्याख्यातः सौत्रः सर्वावयवः, साम्प्रतं सावद्यावयवव्याख्यानार्थमाह- . कम्ममवजं जं गरहिअंति कोहाइणो व चत्तारि । सह तेण जो उ जोगो पञ्चक्खाणं हवह तस्स ॥ १०५१॥
कर्म अनुष्ठानमवा भण्यते, किमविशेषेण ?, नेत्याह-यद् गर्हित-निंद्य, अथवा क्रोधादयश्चत्वारोऽवद्यं, तेषां सर्वावद्यहेतुतया कारणे कार्योपचारात् , सह तेनावधेन यो योगो-व्यापारस्तस्य सावद्ययोगस्य प्रत्याख्यान-निषेधलक्षणं भवति, है।पाठान्तरं 'कम्मं वजं जंगरहियं ति, तत्र 'वजी वर्जने' व्रज्यते इति वज्यं, वर्ण्य वर्जनीयं, त्यजनीयमित्यर्थः, शेषं पूर्ववत्,
नवरं सह वज्येन सवर्ण्यः, प्राकृतत्वात् सकारस्य दीर्घत्वे सावद्येति भवति । अधुना योगोऽभिधातव्यः, स च द्विधा-द्र-* व्ययोगो भावयोगश्च, तथा चाह
RECECRESEARCH
दीप अनुक्रम [२]
Smooto18
XLranyaro
अत्र 'योग' शब्दस्य व्याख्या क्रियते
~2770
