________________
आगम
(४०)
आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-४ अध्ययनं [१], नियुक्ति: [९७४], वि०भा०गाथा , भाष्यं [१५१...], मूलं - /गाथा-], मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सत्राक
30-60
दीप
सिद्धाणं ॥१॥ ते पुण होज विहत्था कुम्मीपुत्तादयो जहन्नेणं । अन्ने संवट्टियसत्तहत्थसिद्धस्स हीणत्ति ॥२॥" अथवा
| सिद्धानां श्यकमल- यदिदं सूत्रे जघन्यमानमुक्तम्-सप्त हस्ताः उत्कृष्टं पञ्च धनु शतानि तद् बाहुल्यमधिकृत्योक्तम् , अन्यथा अङ्गुलपृथक्त्वैर्जघन्य
स्थानं यगिरीय-हापदे धनुःपृथक्त्वैरत्कृष्टपदे यथाक्रम हीनमभ्यधिकं वा तद् वेदितव्यम् , तेन कूर्मापुत्रमरुदेव्यादिभिर्न कश्चिद्विरोधः, न वृत्ती नम- खलु आश्चर्यादिकं किंचित् सामान्यश्रुते सर्वमुक्तमस्ति, अथ च अनिबद्धमपि तदस्तीति श्रद्धीयते, पञ्चशतादेशषचनवत् , स्कारे
तथेदमपि सिद्धिं गच्छतो द्विहस्तमानं सपादपञ्चधनु शतमानं (च) श्रद्धीयतामिति, उक्तं च-"बाहलतोय सुत्तमि सत्त पंच
दय जहन्नमुकोसं । इहरा हीण-भहियं होजंगुलधणुपुहुत्तेहिं ॥१॥ अच्छेरयादि किंचिवि सामन्नसुए न देसियं सवं । होज ॥५४५॥ व अनिबद्धं चिय पंचसयादेसवयणं व ॥२॥" सांप्रतमुक्तानुवादेनैव संस्थानलक्षणं सिद्धानामभिधातुकाम आह
| ओगाहणाय सिद्धा भवतिभागेण होति परिहीणा । संठाणमणिस्थंस्थं जरामरणविप्पमुकाणं ॥९७४ ॥
अवगाहनया सिद्धा भवत्रिभागेन-भवगतशरीरत्रिभागेन परिहीना भवन्ति, ततस्तेषां जरामरणविप्रमुक्तानां संस्थानमनित्थंस्थं वेदितव्यम् , इत्थंप्रकारमापनमित्थं इत्थं तिष्ठतीति इत्वंस्थं न इत्थंस्थमनित्थंस्थ, न केनचिदपि लौकिकेन प्रकारेण| स्थितमितिभावः । इयमत्र भावना-योगनिरोधकाले देहविभागस्य शुपिरस्य प्रदेशैरापूरणात् पूर्वसंस्थानान्यथाव्यवस्थानतः अनियताकारसंस्थानम् , अनियताकारत्वादेव च तदनित्वंस्थमुच्यते, नतु सर्वथा तदभावतः, सिद्धादिगुणेष्वपि यः ॥५४५॥ सिद्धानां 'से न दीहे, न रहस्से' इत्यादिवचनेन दीर्घहस्वादीनां प्रतिषेधः सोऽप्यनित्थंस्थसंस्थानत्वादवसेयो, न पुनः सर्वथा। हा तेषामभावतः, उक्तंच-"सुसिरपडिपूरणातो पुवागारं तहाणवत्थातो । संठाणमणित्थंत्थं जं भणिय अणिययागारं ॥१॥
अनुक्रम
~212
