________________
आगम
(४०)
"आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः ) भाग-३ अध्ययनं [-], नियुक्ति: [१६८-५६९], विभा गाथा -1, भाष्यं [११९...], मूलं |-/गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
आवश्यकेदयते स तं प्रणमतीति भगवान् तीर्थ प्रणमति, तथा पूजितेन पूजा पूजितपूजा सा चास्य कृता भवति, पूजितपूजको हिट सामायिश्रीमलय- लोकः, भगवांश्च जगत्रयेऽपि पूज्यः, ततो यदि भगवता पूजितं भवति ततः सकलेऽपि जगति तत्पूजितं भवतीति प्रण- कानि सासमवसरणे: मति, तथा विनयकर्म च वक्ष्यमाणवैनयिकधर्ममूलं कृतं भवति, किमुक्तं भवति ?-विनयमूलो धर्मो भगवता प्रज्ञा- ध्यागमः
पनीयः, तद् यदि प्रथमं स्वयमेव भगवान् विनयं प्रयुके ततो लोकः सम्यग्विनयं प्रज्ञाप्यमानं श्रद्धचे करोति च, अथवा रूपच ॥३०६॥
| यथा कृतकृत्योऽपि भगवान् कथा कथयति तथा तीर्थमपि नमति, आह-नम्विदमपि धर्मकथनं भगवतः कृतकृत्यस्यायुक्तमेव, न, तस्य तीर्थकरनामकर्मविपाकमभवत्वात् , उक्कं च प्राक् 'तंच कहं वेइज्जई'इत्यादि । आह-क केन साधुना| कियतो वा भूभागात् समवसरणे खल्वागन्तव्यम् ? अनागच्छतो वा किं प्रायश्चित्तमित्यत आह| जत्थ अपुरोसरणं अदिहपुवं च जेण समणेणं । बारसहिं जोअणेहिं सो एइ अणागए लहुआ ॥५६८॥ ४ा यत्र तत्तीर्थकरापेक्षया अपूर्वम्-अभूतपूर्व समवसरणं न दृष्टपूर्व वा येन श्रमणेन स द्वादशभ्यो योजनेभ्य आग
च्छति, अथ नागच्छति अवज्ञया ततोऽनागते सति 'लहुय'त्ति चतुर्लघवः प्रायश्चित्तम् ।। गतं केवइअत्ति द्वारम्, अधुना है रूपपृच्छाद्वारप्रकटनामाह___सबसुरा जइ रूवं अंगुट्ठपमाणयं विउविजा। जिणपायंगुलु पइ न सोहए तं जहिंगालो ॥ ५६९॥
अथ कीदृग्भगवतो रूपं ?, उच्यते- सर्वे सुरा अशेषसुन्दररूपनिर्मापणशक्त्या बदि अनुष्टप्रमाणकं रूपं विकुर्वीरन् । तथापि तजिनपादाबुछ प्रति न शोभते यथाऽकारः।। साम्प्रतं प्रसङ्गतो गणधरादीनां रूपसम्पदमभिषित्सुराह
PERMANE
दीप अनुक्रम
NDRAPUR
... तीर्थंकर-आदीनां 'रूप' द्वारस्य वर्णनं क्रियते
~28~
