________________
आगम
(४०)
"आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः ) भाग-३ अध्ययनं [-], नियुक्ति: [७०३-७०५], विभा गाथा -], भाष्यं [१३६...], मूलं [-/गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
आवश्य श्रीमलयसमवसरणे
-04-%
सुत्राक
दीप अनुक्रम
4%-1-44-%9-01-%4
शेषः यग्रहणं । 'अत्थरगहणंमी' त्यादि, अर्थग्रहणे प्रायो-बाहुल्येन एष वक्ष्यमाणलक्षणो विधिर्भवति ज्ञातव्यः, प्रायोग्रहणं उपसंपत्सासूत्रग्रहणेऽपि कश्चिद्भवत्येव प्रमार्जनादिरिति ज्ञापनार्थ । साम्प्रतमधिकृतविधिप्रदर्शनाय द्वारगाथामाह
हैमाचारी | मजण निसिज्ज अक्खा किइकम्मुरसग्गु बंदणं जिटे। भासं तु होइ जिट्ठो न उ परिआएण तो वंदे ।।७०३॥
प्रथमतो यत्र स्थाने व्याख्यानं कत्व्यं तस्य प्रमार्जनं कार्य, ततो निसिज अक्खो इति प्राकृतत्वात् पष्ठ्यर्थे प्रथमा, अक्षाणामुपलक्षणमेतत् गुरूणां च चेलम् , अकृतसमवसरणेन गुरुणा व्याख्या न कर्तब्येत्युत्सर्गज्ञापनार्थ अक्षाणामुपादानं, तथा कृतिकर्म दातव्यं, तदनन्तरं वन्दनं ज्येष्ठे, ज्येष्ठश्चात्र भाषमाणो द्रष्टव्यो, न तु पर्यायेणेति द्वारगाधासमासार्थः। अवयवार्थ तु स्वत एवाहठाणं पमजिऊणं दुन्नि निसिजाय हुंति कायबा । इक्का गुरुणो भणिया विइआ पुण होइ अक्खाणं ॥७०४॥
यत्र व्याख्या कर्त्तव्या तत् स्थानं प्रमाय॑ द्वे निषद्ये भवतः कर्त्तव्ये, एका गुरोर्भणिता कर्त्तव्या, द्वितीया पुनर्भवत्य|क्षाणां समवसरणस्य ॥ सम्प्रति कृतिकर्माद्वारं व्याचिख्यासुराह
दो चेव मत्तगाई खेले तह काइयाए बीयं तु । जावइया य सुणती सबेचिय ते उ चंदंति ॥ ७०५ ।। द्वे एव मात्रके-समाधिस्थानरूपे खलु गुरुयोग्ये व्याख्यानमण्डल्यां प्रगुणीकर्तव्ये, तद्यथा-एक खेलस्य-श्लेष्मणो ॥ द्वितीय तथा कायिक्याः, अन्यथा अर्धकृतव्याख्यानोत्थानानुत्थानाभ्यां पलिमन्धात्मविराधानादिदोषप्रसङ्गः, ननु कृत-18 कायिक्यादिच्यापारेणैव गुरुणा प्रायो व्याख्या प्रारभ्यते, ततो व्याख्याप्रबन्धे क कायिक्या अवकाशो येनोच्यते
~118~