________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
H
दीप
अनुक्रम
[-]
उपोद्घातनिर्युक्तिः
॥ २४० ॥
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (निर्युक्तिः + वृत्तिः) भाग-२
अध्ययनं [-] निर्युक्ति: [४१४-४१५], वि० भा० गाथा [-] भाष्यं [ ४३...], मूलं [- / गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र -[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक" निर्युक्तिः एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
गाथागमनिका एकञ्च सप्तम्यां पञ्च च षष्ट्यां पञ्चम्यामेकः एकश्चतुर्थ्या, कृष्णः पुनस्तृतीयपृथिव्यां यास्यति गतो वेति सर्वत्र क्रियाध्याहारः कार्यः, भावार्थः स्पष्ट एव || वलदेवगतिप्रतिपिपादयिषयाऽऽह---
• अतकडा रामा एगो पुण बंभलोगकप्पम्मि । उववन्नो तत्थ भोए भुत्तुं अयरोवमा दस उ ॥ ४१४ ॥ गमनिका - अष्टान्तकृतो रामाः, 'अन्तकृत' इति ज्ञानावरणीयादिकर्म्मान्तकृतः सिद्धिं गता इत्यर्थः एकः पुनः ब्रह्मलोककल्पे उत्पत्स्यते, उत्पन्नो वेति क्रिया, ततश्च ब्रह्मलोकात् च्युत्वा सेत्स्यति - मोक्षं यास्यति, भारते वर्ष इति गाथार्थः ॥ आह- किमिति सर्वे वासुदेवाः खल्वधोगामिनो रामाचोर्ध्वगामिन इत्याह
अनियाणकडा रामा सचेऽवि य केसवा नियाणकडा । उहंगामी रामा केसव सबै अहोगामी ॥ ४१५ ॥ गमनिका -अनिदानकृतो रामाः सर्वेऽपि च केशवा निदानकृतः ऊर्ध्वगामिनो रामाः केशवाः सर्वे अधोगामिनः, भावार्थ: सुगमः, नवरं प्राकृतशैल्या पूर्वापरनिपाते अनिदानकृतो रामा इति, अन्यथाऽकृतनिदाना रामा इति द्रष्टव्यम्, केशवास्तु कृतनिदाना इति गाथार्थः ॥ एवं तावदधिकृतद्वारगाथा 'जिणचक्चिदसाराण' मित्यादिलक्षणा प्रपञ्चतो व्याख्याते
१ 'तचो य चचाणं सिज्झिस्सइ भारहे वासे' इति कस्याप्यादर्शस्य पाठमपेक्ष्य व्याख्येयम्, मुद्रित आवश्यके तु 'उववन्नु ततो चइड | सिज्झिस्सइ भारदे वासे' इति व्याख्यातः पाठः, पाठान्तरं तु “डववन्नु तत्थ भोए मोतुं अयरोवमा दस उ ॥ वचो अ चहचाणं इहेव | उस्सप्पिणीइ भरइंमि । भवसिद्धिया ये भयवं सिन्सिस्स कण्टुतित्यंमि ॥ १ ॥” इति सार्धगाथारूपम् तत्रैव ।
For Pevce & Personal Use Only
~204~
र्यादीनां वर्णप्रमाण
गोत्रायु:
पुरमाता
पितृगति
द्वाराणि
॥ २४० ॥
