________________
आगम
(४०)
"आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) भाग-१ अध्ययनं [-1, नियुक्ति: [६], भाष्यं [-1, विभागाथा [३५२,३५३], मूलं [-/गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्राक
दीप अनुक्रम
भाष्यते इति भाषा-वक्त्रा शब्दतयोत्सृज्यमाना द्रव्यसंहतिस्तस्याः समभेष यो भाषासमश्रेणयः, समग्रहणं विश्रेणिव्यवच्छेदार्थ, श्रेणयो नाम क्षेत्रप्रदेशपङ्कयोऽभिधीयन्ते, ताश्च सर्वस्यैव भाषमाणस्य पढ्तु दिक्षु विद्यन्ते यासूत्स्ष्टा सती
मा प्रथमसमय एष लोकान्तमनुधावति, उक्तंप-सेढीपएसपंती वदतो सबस्स छहिसं ताओ । जासु विमुकाधावा सभासा पढमंमि समयंमि॥२॥(३५२वि.)" ता इतो-गतः प्राप्तो भाषासमश्रेणीतः भाषासमश्रेणीव्यवस्थित इत्यर्थः 'शब्द'
मापात्वेन परिणतं पुद्गलराशिं 'य' पुरुषाश्यादिसम्बन्धिन 'शृणोति' परिच्छेद्यतया गृह्णाति यत्तदोर्नित्याभिसम्ब-1|| मान्धात् तं मिश्रक शृणोति, किमुक्कं भवति :-भाषकव्युत्सृष्टशब्दद्रव्याणि तद्वासितापान्तरालस्थद्व्याणि चेत्येव मिश्र
शब्दद्रव्यराशिं शृणोति, न तु वासकमेव वास्थमेव वा केवलमिति, 'बीसेही पुण'इत्यादि,मचाः कोशन्तीत्यादिवत् आधेये आधारोपचारात् विश्रेणिव्यवस्थितः श्रोताऽपि विश्रेणिरुच्यते, विश्रेणिः पुनः श्रोता शब्द, पुनः शब्दग्रहणं पराघातवासितव्याणामपि तथाविधशब्दपरिणामख्यापनार्थ, शृणोति, 'नियमात्'नियमेन 'पराघातें' वासनायां सत्या, एतदुक्तं भवति-यानि भाषकोत्सृष्टाणि द्रव्याणि मलादिशब्दव्याणि वा तैः परापाते-वासनाविशेषजनिते सति यानि समुलनशब्दपरिणामानि द्रव्याणि तान्येव विश्रेणिस्थः शृणोति, नतु भाषकाद्युत्सष्टानि, तेषामनुश्रेणिगामित्वेन विदिगमनासम्भवात्, न च कुड्यादिप्रतिघातस्तेषां विदिग्गतिनिमित्तं सम्भवति, लेष्ठादिवादरद्रव्याणामेव तत्सम्भवात्, तेषां च सूक्ष्मत्वात् , उकंच-भासासमसेढी (दिठि)ो तम्भासामीसियं सुणइ सई। तद्दबभावियाई अन्नाई सुणेइ विदिसित्थो ॥१॥ (३५३ वि.)" केन पुनर्योगेनैषां वारद्रव्याणां ग्रहणमुत्सगों वा । कथं वेत्येतदाशन गुरुराह--
In contana
For
the Personal
~78~
