________________
आगम
(४०)
"आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) भाग-१ अध्ययनं -, नियुक्ति: [५], भाष्यं -], विभा गाथा [३४०-३४२], मूलं [-/गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
दीप अनुक्रम
लक्खं भाइरिस जोयणाणं तु ॥२॥" (वि.३४०) ननु देहप्रमाणे समुच्छ्यानुलेन, देहाश्रितानि च इन्द्रियाणि, ततस्तेषां विषयपरिमाणमप्युच्यालेन वक्तुमुचितं, कथमुच्यते आत्माजुलेन !, नैष दोषः, यद्यपि हि नाम देहाश्रितानि इन्द्रियाणि तथापि तेषां | विषयपरिमाणमात्मागुलेन,देहादन्यत्वाद् विषयपरिमाणस्य, तथा चामुमेवार्थमाक्षेपपुरस्सरं भाष्यकृदाह-"नणुभणियमुस्सय-14 कुलपमाणओ जीवदेहमाणाई। देहपमाणं तं चिय न उ इंदियविसयपरिमाणं ॥१॥"(वि०३४१) अत्र 'देहप्पमाणं तं चिय' इति यत् तत् उच्छ्याङ्गुलमेयत्वेनोक तदेहप्रमाणमात्रमेव, नत्विन्द्रियविषयपरिमाणं, तस्यात्माकुलपमेयत्वात् , अथ यदि विषयपरिमाणमिन्द्रियाणामुच्छ्याङ्गुलेन स्यात् ततः को दोष आपद्येत !, उच्यते, पश्चधनुःशतादिमनुष्याणां विषयव्यवहारज्यवच्छेदः, तथाहि-यदरतस्यात्माकुलं तत्किल प्रमाणाकुलं, तच्च प्रमाणाङ्गुलमुच्छ्यानुलसहस्रेण भवति, "उस्सेहकुलमेगं हवइ पमाणकुलं सहस्सगुण"मितिवचनाद, ततो भरतसगरादिचक्रवर्तिनां या अयोध्यादयो नगर्यो ये च स्कन्धावारा आत्माकुलेन द्वादशयोजनायामतया सिद्धान्ते प्रसिद्धास्ते उच्छ्याङ्गुलपमित्या अनेकानि योजनसहस्राणि स्युः, तथा च सति तत्रायुधशालादिषु ताडितभेर्यादिशब्दश्रवर्णन सर्वेषामापद्येत, "वारसहिं जोयणेहिं सोयं अइगिणहए सह"मिति वचनात् , अथ च समस्तनगरव्यापी समस्तस्कन्धावारव्यापी च विजयदकादिशब्द आगमे प्रतिपाद्यते, तत एवमागमे प्रसिद्धः पञ्चधनुशतादिमनु-13 प्याणां विषयव्यवहारो व्यवच्छेदं मा प्रापदित्यात्माङ्गुलेनेन्द्रियविषयपरिमाणमवसातव्यं, नोच्छ्यानुलेन, तथा चाह भाष्यकृत्-"जं तेण पंचधणुसयनरादिविसयववहारोच्छेओ। पावइ सहस्सगुणियं जेण पमाणङ्गुलं तत्तो ॥१॥" (वि.३४२) अत्र तस्मादात्माङ्गुलेनैवेन्द्रियाणां विषयपरिमाणं नोत्सेधाङ्गुलेनेति उपसंहारवाक्यं (यत्) तत् स्वतः परिभावनीय, यदप्युक्तं प्राक् 'देहा
AAPAN
In contana
For
the Personal
~744
