Aagam 40 Aavashyak Malaygiri Vrutti Mool Sootra 1 Part 01

SR No.: 007201
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2017
Total Pages: 307
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & agam_aavashyak
File Size: 27 MB

Page 73

आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
H
दीप अनुक्रम [-]
पो
।। २९ ।।
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (निर्युक्तिः + वृत्तिः) भाग - १
अध्ययनं [ - ], निर्युक्तिः [५], भाष्यं [-] वि० भा०गाथा [३३७], मूलं [- /गाथा - ] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र-[१] “आवश्यक" निर्युक्तिः एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
|
ऽप्याह - "पुठ्ठे रेणुं व तशुंमि बद्धमप्पीकथं पपसेहिं । झिकाई चिय गिण्हइ सद्दद्दवाई जं ताई ॥ १ ॥ तह (बहु) सुहुमभावुगाई जं पडुयरयं च सोयविन्नाणं । गंधादी दवाई विवरीयाई जतो ताई ॥ २ ॥ फरसाणंतरमत्तप्पपसमीसीकयाई धिप्पंति । पहु| यरविण्णाणाई जं च न घाणाइकरणाई ||३||” (वि.३३७-९) नन्विदमुक्तं - योग्य देशावस्थितमेव रूपं पश्यति नायोग्यदेशावस्थितं, तत्र कियान् चक्षुषो विषयः कियतो वा देशादागतं श्रोत्रादि गृह्णाति १, उच्यते, श्रोत्रं तावत् शब्दं जघन्यतोऽङ्गुलासङ्ख्येयभागमात्राद्देशादुत्कर्षतस्तु द्वादशभ्यो योजनेभ्यः, चक्षुरिन्द्रियमपि जघन्यतोऽङ्गुलसङ्ख्येय भागमात्रावस्थितं पश्यति, उत्कर्षतस्तु सातिरेकयोजनशतसहस्रव्यवस्थितं, प्राणरसनस्पर्शनानि तु जघन्येनाङ्गुला सङ्ख्येयभागमात्रात् देशादागतं गन्धादि गृहन्ति, उत्कर्षतस्तु नवभ्यो योजनेभ्यः । नन्वङ्गुलं त्रिधा भवति, तद्यथा - आत्माङ्गुलमुच्छ्रयाङ्गुलं प्रमाणाङ्गुलं च तत्र 'जे णं जया मणूसा तेसिं जं होइ माणरुवं तु । तं भणियमिहायङ्गुलमणिअयमाणं पुण इमं तु ॥ १ ॥ इत्येवंरूपं आत्माकुलं, "परमाणू तसरेणू रहरेणू अग्गयं च वालस्स । लिक्खा जूया य जवो अङगुणविषडिया कमसो ॥१॥" इत्यादिरूपमुच्छ्रयाङ्गुलं “उस्सेहङ्गुलमेगं हवइ पमाणङ्गुलं सहस्सगुणं । तं चैव दुगुणियं खलु वीरस्सायंगुलं भणियं ॥१॥" इत्येवंलक्षणं प्रमाणालं, तत्र आत्माङ्गुलेन प्रमीयते तत्तत्काले वापीकूपादिकं वस्तु, उच्छ्रयाङ्गुलेन नरतिर्यग्देवनैरविकशरीराणि, प्रमाणाङ्गुलेन नगपृथिवीविमानानि, उक्तं च- "आयङ्गलेण वत्युं उस्सेद्दपमाणतो मिणसु देहं । नगपुढविविमाणाई मिणसु पमाणडुलेणं तु ॥ १॥" तत्रेदमिन्द्रियविषयपरिमाणं किमात्माङ्गुलेन प्रतिपत्तव्यमाहोम्बित् उच्छ्रयाकुलेन १, उच्यते, आत्माङ्गुलेन, तथा चाह चक्षुरिन्द्रियविषयपरिमाणचिन्तायां भाष्यकृत् - "अप्पत्तकारि नयणं मणो व नयणस्स विसयपरिमाणं । आयङ्गुलेण
••• अत्र इन्द्रियाणां विषय-मानं वर्णयते
For Presne & Personal Use Only
~73~
*696%
इन्द्रिया
णां विषय
मानम्
॥ २९ ॥