________________
आगम
(४०)
"आवश्यक- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-१ अध्ययनं H. नियुक्ति: [१०७], भाष्यं H. विभा गाथा [१२०८-१२१०], मूलं - गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
दीप अनुक्रम
H
ESSAGटककारक
स्थाण्यारोहणमपरासां च सञ्जातपक्षाणां तस्मादप्युत्पतनमन्यासां स्थाणुबुग्नेऽवस्थानं कासाश्चित् स्थाणुबुनात् प्रत्यवसर्पणम्, एवमिह जीवानां कीटिकानां क्षितौ स्वभावगमनमिव यथाप्रवृत्तकरणं, स्थावारोहणसदृशमप्राप्तपूर्ववादपूर्वकरणं, ततः कीलकादुत्पतनमिव जीवानामनिवर्तिकरणम् , अनिवर्तिकरणवलेन मिथ्यादृष्टिगुणस्थानकादुमृत्य सम्यग्दृष्टिगुणस्थानगमनात्, स्थाणुवुनावस्थानसदृशं ग्रन्थाववस्थानं, स्थाणुबुनादवसर्पणसदृशं ग्रन्थिदेशात्पुनर्व्यावर्त्तनेन दीर्घकर्मस्थितिकरणम् , उक्तं च-"खितिसाहावियगमणं, थाणूसरणं ततो समुप्पयणं । ठाणं थाणुसिरे वा ओरहणं वा मुइंगाणं ॥१॥अत्र 'थाणुसिरे वा' इति स्थाणुबुने इति द्रष्टव्यं, बुघ्नप्रदेश एवं भूतलसम्बद्धो निमग्नस्थाणुप्रदेशापेक्षया। शिर इव शिरो विवक्षितम् , "खितिगमणंपिव पढम थाणूसरणं व करणमप्पुवं । उप्पयणंपिव तत्तो, जीवाणं करणमनियत्री ॥२॥थाणुव गंठिदेसो गंठियसत्तस्स तत्वऽवत्थाणं ओयरणंपिव तत्तो पुणोवि कम्मट्ठितिविवही ॥३॥"(वि०१२०८-१०) अब 'धाणुव' इति स्थाणुवुन्नमिवेत्यर्थः । सम्प्रति पुरुषदृष्टान्तः यथा केचन त्रयः पुरुषाः महानगरयियासब महाटवीं प्रपन्नाः सुदीर्घमध्वानमतिकामन्तः कालातिपातभीरवो भयस्थानमाढौकमानाः शीघ्रतरगतयो गच्छन्तः पुरस्तादुभयतः समुत्खातकरवालपाणी द्वौ तस्करावालोक्य तेषामेका प्रतीपमनुप्रयातः अपरस्तु ताभ्यामेव गृहीतः अ-यस्तु तो द्वाप्यतिकम्यष्टं नगरमनुप्राप्त इत्येष दृधान्तः, अयमुपनयः-इह संसाराटव्यां पुरुषाखयः संसारिणः कल्प्यन्ते, पन्थाः कर्मस्थितिरतिदीर्घा, भयस्थानं ग्रन्थिदेशा, द्वौ तस्करौ रागद्वेषौ, तत्र प्रतीपगामी यो यथाप्रवृत्तिकरणेन ग्रन्थिदेशमासाद्य पुनरनिएपरिणामः सन् कर्मस्थितिमुस्कृष्टामासादयति, तस्करद्वयावरुनः प्रवलरागद्वेषोदयो ग्रन्धिकसत्त्वः, अभिलषितनमरानु
and
in
Far PiaNAParamal-Un Dil
~244
