________________
आगम (४०)
“आवश्यक’- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-१ अध्ययनं [-], नियुक्ति: [-], भाष्यं -, वि०भागाथा -1, मूलं [-/गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] “आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
दीप अनुक्रम
युगीनसाधूनामुपकाराय आवश्यकस्य व्याख्यानरूपामिमां नियुक्तिं कृतवन्तः, अभ्यथा सम्यक्परिज्ञानाभावत: शिष्याणां मोक्षपथप्रवृस्युच्छेदमसक्तेः, कारणादेव कार्यसिद्धिभावात्, आह च भाष्यकृत्-"नाणकिरियाहि मोक्खो 8 तममयमावस्सयं जओ तेणं । तबक्खाणारंभो कारणओ कजसिद्धिति ॥शा" [ज्ञानक्रियाभ्यां मोक्षो यतस्तन्मयभावश्यकं । ततः तब्याख्यारम्भः, कारणतः कार्यसिद्धिरिति ॥१॥] (भा.) ततः श्रोतृणामपि परम्परया मुक्तिभावाद् भवति तेषां परं प्रयोजन निःश्रेयसावाप्तिरिति प्रयोजनवान् आवश्यकपारम्भप्रयासः, अभिधेयं सामायिकादि, तेषामेवास्मिन् ग्रन्धे सविस्तरमभिधास्यमानत्वात् , सम्बन्धस्तु द्विधा-उपायोपेयभावलक्षणो गुरुपर्वक्रमलक्षणच, तत्रायः ती नुसारिणः प्रति, तद्यथा-वचन ते रूपापन्नमावश्यकमुपायः उपेयं सामायिकादिपरिज्ञानं, मुक्तिपदं वा,तस्याप्यतः पारम्पर्येण भावात् , तथाहि-अस्मात् सम्यक्सा-11 मायिकाद्यर्थपरिज्ञानं भवति, सति च तस्मिन् सम्यग्दर्शनादिवैमल्यं क्रियाप्रयत्नश्च, ताभ्यां प्रकर्षमाधाभ्यां मुक्तिपदप्राप्तिरिति, गुरुपर्वक्रमलक्षणस्तु सम्बन्धः उपोद्घातनियुक्ती 'उद्देसे निइसे य निग्गमे' इत्यादिना अन्धेन स्वयमेव नियुक्तिकृता प्रा-1 चन वक्ष्यते । अत्र कश्चिदाह-ननु अधिगतशास्त्रार्थानां स्वयमेव प्रयोजनादिपरिज्ञानं भविष्यतीति निरर्थक एप शास्त्रादौर प्रयोजनाद्युपन्यास इति, न, अनधिगतशास्त्रार्थानां प्रवृत्तिहेतुतया सफलत्वात् , अथ प्रेक्षावतां प्रवृत्तिनिश्चयपूर्विका भवति, न च प्रयोजनादावुक्तेऽपि अनधिगतशास्त्रार्थानां तन्निश्चयोपपत्तिः, बचनस्य बाह्यार्थ प्रति प्रामाण्याभावात् । न च संशयतः प्रवृत्तिरुपपन्ना, प्रेक्षावत्ताक्षतिप्रसङ्गात्, ततः कथं सार्थकता अधिकृतप्रयोजनाडुपन्यासस्य !, तदेतदपरिभाषितभापितं, वचनस्य बाह्याथै प्रति प्रामाण्यभावात् , अन्यथा सकलव्यवहारोच्छेदमसके, विजृम्भितं चात्र
I tan Education inarnational
For
Farmony
wwimwaintiorary.org
~18~
