________________
૬૧
૨૬૭
સૌ જીવ અધ્યવસાનકારણ કર્મથી બંધાય જ્યાં ને મોક્ષમાર્ગે સ્થિત જીવો મુકાય, તું શું કરે ભલા ? અર્થ : હે ભાઈ ! જો ખરેખર અધ્યવસાનના નિમિત્તે જીવો ર્મથી બંધાય છે અને મોક્ષમાર્ગમાં સ્થિત મુકાય છે, તો તું શું કરે છે ? (તારે તો બાંધવા-છોડવાનો અભિપ્રાય વિળ ગયો.)
તિર્યંચ, નારક, દેવ, માનવ, પુણ્ય પાપ વિવિધ જે, તે સર્વરૂપ નિજને કરે છે, જીવ અધ્યવસાનથી. ૨૬૮ વળી એમ ધર્મ અધર્મ, જીવ અજીવ લોક અલોક જે, તે સર્વરૂપ નિજને કરે છે, જીવ અધ્યવસાનથી. ૨૬૯ અર્થ : જીવ અધ્યવસાનથી તિર્યંચ, નારક, દેવ અને મનુષ્ય એ સર્વ પર્યાયો તથા અનેક પ્રકારનાં પુણ્ય અને પાપ એ બધારૂપ પોતાને કરે છ. વળી તેવી રીતે જીવ અધ્યવસાનથી ધર્મ-અધર્મ જીવ-અજીવ અને લોકઅલોક બધારૂપ પોતાને કરે છે.
એ આદિ અધ્યવસાન વિધવિધ વર્તતા નહિ જેમને, તે મુનિવરો લેપાય નહિ શુભ કે અશુભ કર્મો વડે. ૨૭૦ અર્થ : આ (પૂર્વે કહેલાં) તથા આવાં બીજા પણ અધ્યવસાન જેમને નથી તે મુનિઓ શુભ કે અશુભ કર્મથી લેપાતા નથી.
વ્યવહારનય એ રીતે જાણ, નિષિદ્ધ નિશ્ચયનય થકી; નિશ્ચયનયાશ્રિત મુનિવરો, પ્રાપ્તિ કરે નિર્વાણની. ૨૭૨
અર્થ : એ રીતે (પૂર્વોક્ત રીતે) (પરાશ્રિત એવો) વ્યવહારનય નિશ્ચયનય વડે નિષિદ્ધ જાણ; નિશ્ચયનયને આશ્રિત મુનિઓ નિર્વાણ પામે છે.
