________________
૨૮૬
રાજહૃદય ભાગ-૧૨ ઔર ઇસ સત્સંગ મેં કોઈ સત્પરુષ ભી હૈ તો ઉસ જીવ કો સાક્ષીભાવ માને વિશ્વાસ આયા હો-પ્રતીતિ આયી હો. સાક્ષીભાવ માને પ્રતીતિ આયી હો કિ નિશ્ચય સે યહી સત્સંગ અચ્છા હૈ. ઉસ જીવ કો અપની જો સાંસારિક પ્રવૃત્તિ હૈ ઉસકો સંક્ષેપ કર લેના ચાહિયે. સમય બચાને કે લિયે. સબસે પહલા ભાવ ઐસા ઉસકો ઐસા આના ચાહિયે. અગર ઇતના દુર્લભસે દુર્લભ, અપૂર્વ અલભ્ય સત્સંગ કા યોગ હમેં મિલ રહા હૈતો. હમેં હમારી જો પ્રવૃત્તિ હૈ (ઉસે) હો સકે તો બંદ કર દેના. અગર જરૂરત નહીં હો તો.
જ્યાદા પૈસે વગેરહ કી કોઈ જરૂરત, આવશ્યકતા ન હો તો ઉનકો તો બંદ કર દેના અચ્છા હૈ. અગર ઐસી પરિસ્થિતિ ન હો તો ઉનકો સમય જ્યાદા સે જ્યાદા મિલે ઐસા Adjustment કર લેના ચાહિયે. પ્રવૃત્તિ મેં Adjustment કર લેના ચાહિયે. અભિપ્રાય મેં ક્યા હૈ? હમકો પૂરા કા પૂરા સમય સત્સંગ કે લિયે મિલે તો અચ્છા હૈ. લેકિન પરિસ્થિતિ ઐસી નહીં હૈ, કઈ પ્રકાર કે બંધન હોતે હૈં ઔર પ્રતિબંધ હોતે હૈં તો Adjustmentતો કરના હી ચાહિયે. “અવશ્યહી પ્રવૃત્તિકા સંક્ષેપ કરે...”
મુમુક્ષુ-મુમુક્ષુ કો બંધન હોતા હૈકિ પ્રતિબંધ હોતા હૈ?
પૂજ્ય ભાઈશ્રી:-પ્રતિબંધ હોતા હૈ ઉસકો તો બંધન હોતા હી હૈ. જ્ઞાનિયોં કો જબ પ્રારબ્ધ કર્મ કા બંધન હોતા હૈ તો મુમુક્ષુ કો તો હોગા હી હોગા. લેકિન અકેલા બંધન નહીં હૈ, પ્રતિબંધ કે સાથ બંધન હૈ. જ્ઞાની કો પ્રતિબંધ નહીં હૈ. યાનિ વે અટકતે નહીં, મોક્ષમાર્ગ મેં અટકતે નહીં, વે આગે બઢતે રહતે હૈં ઇસલિયે પ્રતિબંધ નહીં હૈ, ઉનકો અવરોધ નહીં હૈ. લેકિન જ્ઞાની કો પરિસ્થિતિ કા બંધન કુછ ન કુછ પૂર્વ પ્રારબ્ધ કા રહતા હૈ. તો પ્રારબ્ધ કા યોગ તો મુમુક્ષુ કો ભી હોતા હૈ લેકિન વહ પ્રતિબંધ કે સાથ હોતા હૈ, વહ ઉસમેં અટકતા હૈ. ઇસલિયે ઉસકો અકેલા બંધન નહીં કહા જાતા હૈ. ઉસકો પ્રતિબંધ કે સાથ બંધન કહના ચાહિયે. ઉસકો તો દોનોં હૈ પ્રતિબંધ ભી હૈ ઔર બંધન ભી હૈ.
મુમુક્ષુ-પ્રતિબંધસ્વયં ખડા કરતા હૈ, જબકિ બંધન હૈ વહઉદયાદીન હૈ. .
પૂજ્ય ભાઈશ્રી:- હાં. પ્રતિબંધ હૈ વહ સ્વયંને ખડા કિયા હુઆ અવરોધ હૈ. માને અપને પરિણામ મેં પ્રતિબંધ હૈ ઔર બંધન હૈ વહ ઉદય કી પરિસ્થિતિ હૈ. દો અલગઅલગ બાત હૈ. જ્ઞાની કો અપને પરિણામ મેં કોઈ ઐસે પરિણામ હોતે નહીં હૈ. વે તો મુક્ત હી હોતે હૈં વે પ્રતિબંધ મેં નહીં આવે. લેકિન કુછ પરિસ્થિતિવશાત્ ઉનકો મર્યાદા મેં રહતા પડતા તો ઉસકો બંધન કહને મેં આતા હૈ. જૈસે આયુ કા બંધન હોતા હૈ. વહતો તેરહર્વે ગુણસ્થાન તક હોતા હૈ. દેહકો છોડા નહીં જાતા. હોતા હૈ કિ નહીંઆયુ