________________
૨૬૪
ચજહૃદય ભાગ-૧૨ ૬.સર્વભાવસે અસંગતા હોના, યહસબસે દુષ્કરદુષ્કર સાધન હૈ” સાધન માને કાર્ય હૈ, પરિણામ હૈ. સાધન માને પરિણામ. “સર્વ ભાવસે અસંગતા હોના...” અપની પર્યાય મેં ભી કોઈ ભી આત્મભાવ કો છોડકર સાધક દશા મેં જો ભી અન્ય પરિણામ હોતે હૈં ઉનસે ભી સંગ નહીં હોના,ભિન્નત્વ રહ જાના, ઇસકા ભી સંગ નહીં હોના સર્વ ભાવસે અસંગ હોના. સર્વદ્રવ્ય સે ઔર સર્વદ્રવ્ય કે પરિણામ સે ઔર સર્વ દ્રવ્ય કો અનુસરનેવાલે અપને પરિણામ સે (અસંગ હોના). ઉસમેં સર્વ ભાવ આ ગયે. કોઈ ભાવ બાકી નહીં રહા. ઐસે સર્વભાવ સે અસંગતા હો જાના માટે ઉપયોગ ઉસકા સંગ નહીં કરે, અંતર્મુખ રહ જાયે યહ સબસે દુષ્કર સે દુષ્કર સાધન હૈ. યહ બહુત કઠિન પરિણામ હૈ,આસાની સે ઐસા હોતા નહીં હૈ.
ઔર વહનિરાશ્રયતાસે સિદ્ધ હોના અત્યંત દુષ્કર હૈ. ઔર ઐસા સદ્ગુરુવા સત્સંગ કે આશ્રયબિના હોના તો સંભવ હી નહીં હૈ. દેખો!વિષયકા અનુસંધાન કહાં સેલેતે હૈં! અસંગતા તો કરાની હૈ, જિનાગમ મેં ઇસીલિયે સર્વઉપદેશ હૈ લેકિન ઐસી અસંગતા સીધી કિસી કો કભી ન હુઈ હૈ, ન હોનેવાલી ભી હૈ. નિરાશ્રયરૂપ સે માને અપને આપ. આત્મા મેં શકિત અપની હૈ ફિર ભી અપને આપ નહીં હોતા હૈ. કોઈ અપને આપ નહીં કર સકતા હૈ, ઐસી એક વસ્તુસ્થિતિ ભી હૈ.
“ઔર વહ નિરાશ્રયતાસે સિદ્ધ હોના અત્યંત દુષ્કર હૈ. ઐસા વિચારકર શ્રી તીર્થકરને સત્સંગકો ઉસકા આધાર કહા હૈ...” સત્સંગ કો ક્યા બોલા હૈ? આધાર બોલા હૈ. સત્સંગ કા આધાર લિયે બિના કિસી કો અસંગતા કી પ્રાપ્તિ, અસંગભાવકી પ્રાપ્તિ હુઈ નહીં હૈ. યહ બાત કિસને કહી ? તીર્થકર ને કહી હૈ. મેં કહતા હું, વહ બાત નહીં હૈ. તીર્થંકરદેવને યહ બાત કહી હૈ. યહ તીર્થકર સે સ્થાપિત હુઆ એક સત્ય હૈ, પરમસત્ય હૈ વહકિઐસા કિસી કો આત્મધ્યાન લગતા નહીંહૈ.
અરે...! એક શહર મેં આપ જાઓ, અનજાને શહર મેં (જાઓ) તો ભી રાસ્તા પૂછના પડતા હૈ કિ હમકો લાને-ફલાને Address પર પહુંચના હૈ તો કૈસે જાયે? કિતને મોડલને પડતે હૈંફિર પહુંચતે હૈં. હૈકિનહીં? હમ આયે ગઢેચી વડલા સે આયે. રાજકોટ રોડ સે, અહેમદાબાદ રોડ સે ભાવનગર મેં પ્રવેશ કરે ઔર માણિક વાડી આના હો તો અનજાને લોગ સીધે આ જાયેંગે યા? પૂછત-પૂછતે આના પડેગા. તો યહ તો અરૂપી અંતર્મુખી રાસ્તા હૈ. કૈસા હૈ? વહરૂપી હૈ ઔર બહિર્મુખી હૈતો ભી પૂછના પડતા હૈ તો અરૂપી અંતર્મુખી જો રાસ્તા હૈ ઉસકો તો પૂછે બિના ઉસ રાસ્તે કા પતા કિસી કો લગતા નહીં. ક્યોંકિ અનાદિકાલ સે અનજાના હૈ ઔર આદત ઉલટી પડી હુઈ