________________
૬૮
ક્ષણિકનો બોધ અને નિત્યનો અનુભવ
ધરમમાં પણ કરમ
ન
અજ્ઞાની પોતાના અનંત દોષો પર દ્રષ્ટિ ન કરીને બીજા જીવોના અનંત દોષો પર દ્રષ્ટિ કરે છે તેથી વ્યર્થમાં કષાય કરીને કર્મોનો બંધ કરે છે. ધર્મની ચર્ચા કરવા માટે એક અઠવાડિયામાં એક વાર એક કલાક માટે બેસે ત્યાં પણ ધર્મના નામે કર્મની ચર્ચા કરીને તીવ્ર પાપનો બંધ કરે છે. આ પ્રકારના જીવના જીવનમાં કોઇ મન, વચન, કાયાના સંયમ જેવો બાહ્ય વ્યવહાર પણ હોતો નથી. તે દેખીને જ્ઞાનીને અત્યંત ખેદ થાય છે.
જો પોતાના ચહેરા પર દાગ હોય તો દર્પણને સાફ ન કરીને પોતાનો ચેહરો સાફ કરવો જોઇએ. દર્પણને સાફ કરવાથી ચહેરા પર લાગેલો દાગ દૂર તો થશે નહીં, પણ દર્પણ સ્વચ્છ થઇ જવાથી ચહેરા પર લાગેલો દાગ વધુ સ્પષ્ટ દેખાશે.
અપ્રશસ્તરાગની જેમ પ્રશસ્તરાગ પર ધર્મ નથી. પ્રશસ્તરાગમાં ધર્મ માનવો એ જ મિથ્યાત્વરૂપી અધર્મ છે. અશુભભાવથી બચવા માટે શુભભાવ સાધનરૂપ છે, પરંતુ શુભભાવ આત્માનું સાધ્ય નથી.
ભગવાનની ભકિત કરવા માટે કેટલા શણગારની આવશ્યતા છે? રાગ-દ્વેષના વિકારીભાવથી છૂટવા માટે ભગવાનની ભકિતનો આશ્રય લેવામાં આવે છે, ત્યાં પણ ફિલ્મી લય પર ગીતો ગાઇને રાગાદિભાવનું જ પોષણ થતું હોય છે.
જે જીવને વીતરાગી ભગવાનની ભકિત કરતા હોવા છતાં ભગવાનમાં વીતરાગતા દેખાતી નથી, તે જીવને રાગી દેવી-દેવતાની ભકિત કરતા-કરતા વીતરાગતાના દર્શન કેવી રીતે થાય? અજ્ઞાનીને ક્યારેક એવો ભ્રમ થઇ જાય છે કે હું ધર્મ કરૂં છું. ખરેખર, એવું પણ હોઇ
