________________
ક્ષણિકનો બોધ અને નિત્યનો અનુભવ
આત્મા કેમ દર્શન આપતો નથી?
એક આત્મામાં અચલ અને અટલ હપણું સ્થાપિત થાય તે માટે જીવે પરપદાર્થોનું “હું” પણું છોડવું જોઈએ. સાથે સાથે માનકષાયનું સૂચક હું કંઈક છું એવું “હું પણું પણ છોડવું જોઈએ. “હું” પણા સંબંધી માન છોડ્યા વિના આત્મા દર્શન આપતો નથી.
એક પુરૂષ ઠાકોરજીના દર્શન કરવા માટે પોતાની સાથે ભેટ લઈને જઈ રહ્યો હતો. ત્યાં જ દ્વારપાળે તેને રોક્યો અને કહ્યું કે તમે ભગવાન પાસે જઈ રહ્યા છો પણ ભગવાનને તમારી આ ભેટની કોઈ જરૂર નથી. તેથી આ ભેટને બહાર છોડીને ભગવાનના દર્શન કરવા જશો તો જ ભગવાન દર્શન આપશે. તેણે દ્વારપાળની વાતને માની લીધી અને સાથે લાવેલી ભેટ બહાર જ મૂકીને જેવો આગળ વધ્યો કે ફરી દ્વારપાળે રોક્યો, તેણે દ્વારપાળને પૂછ્યું કે હવે શું છે? મારી પાસે જે કંઈ પણ હતું એ બધું જ તો મેં બહાર છોડી દીધું છે. બસ, હવે તો હું જ છું. દ્વારપાળે કહ્યું બસ, હવે તો હું જ છું એવું હું પણ અહીં બહાર જ છોડવું પડશે, “હું” પણાને છોડીને અત્યંત સરળતાપૂર્વક ભગવાનના દર્શન કરશો તો જ ભગવાન દર્શન આપશે.
તાત્પર્ય એ છે કે હું પણું છોડ્યા વિના દેવદર્શન સંભવ નથી, તો નિજ ચૈતન્ય પ્રભુના દર્શન કેવી રીતે સંભવ થઈ શકે? દેવદર્શનના ફળમાં જીવનું દેવલોકમાંગમન થાય છે, જ્યારે ચૈતન્યનાદર્શનના ફળમાં જીવનું ચૈતન્યલોક્માં (સિદ્ધ લોમાં) ગમન થાય છે. જેમ કોઈ પુરૂષ પોતાની આંખ પર પોતે જ પાટો બાંધીને કહે છે કે કશું જ દેખાતું નથી, તેમ અજ્ઞાની જીવ પણ આત્મા જ્ઞાનરૂપી અશુ પર મિથ્યાત્વ તથા અજ્ઞાનરૂપી પાપનો પાટો બાંધીને કહે છે કે મને શુદ્ધાત્માદર્શન આપતો નથી. જો જીવ પુરૂષાર્થ કરે તો મિથ્યાત્વરૂપી પાપના પાટાને છોડીને સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ કરી શકે છે.
