________________
સમ્યગ્ગાનદીપિકા
જેમ ધોબી નિર્મળ જળથી ભરેલા તળાવમાં કપડાં ધોઈ રહ્યો હતો. તેને જળ પીવાની તરસ લાગતાં તે મૂર્ખ ધોબીએ વિચાર કર્યો કે આ બે કપડાં ધોઈ પછી જળ પીશ. વળી, એ બે વસ્ત્ર ધોયા બાદ ફરી પાછો એવો જ વિચાર કર્યો કે આ ધોઈને પછી (જળ પીશ). પછી આ ધોઈ..... પછી આ ધોઈ - એમ અનુક્રમે સંકલ્પ(વિચાર) કરતો કરતો તે ધોબી નિર્મળ જળમાં રહીને પણ નિર્મળ જળમાં જ મરી ગયો પરંતુ જળ પીધું નહીં. એ જ પ્રમાણે સર્વ જીવરાશિ નિર્મળ સમ્યજ્ઞાનમયી જળથી ભરેલા સમદ્રમાં પ૨વસ્તુને ઉજ્જ્વળ કરે છે(સાફ કરે છે) કે ‘આ કર્યા પછી ગુરુઉપદેશ દ્વારા સભ્યજ્ઞાનરૂપી નીર પીને સુખી થઈશ, પાછો વળી, આ કર્યા પછી સભ્યજ્ઞાનમયી ની૨ ગુરુઉપદેશથી પીશ.' એમ કરતાં કરતાં. મરણ પામીને ક્યાંનો ક્યાં ચાલ્યો જાય છે! (જુઓ ચિત્ર)
૬૨
જેમ ધોબી મેલા કપડાને સાબુ, ક્ષાર અને પથ્થર આદિના નિમિત્તથી ધોવે છે, પરંતુ તે ધોબી વસ્ત્ર-સાબુ-ક્ષાર અને શિલાદિકની સાથે તન્મય થઈને નથી ધોતો; તેવી જ રીતે શુભાશુભરૂપ લાગેલી કાલિમાને સમ્યગ્દષ્ટિ ધોવે છે, પરંતુ તે સમ્યગ્દષ્ટિ શુભાશુભથી અને શુભાશુભનાં જેટલાં વ્યવહાર-ક્રિયા-કર્મ છે તેનાથી તન્મય થઈને નથી ધોતો.
(દોહરો)
ભેદજ્ઞાન સાબુ ભયો, સમરસ નિર્મળ નીર; ધોબી અંતર આત્મા, ધોવે નિજ ગુણ-ચીર.
જેમ કોરા નવીન પાકા માટીના કળશ ઉપર પવનના પ્રસંગથી રજરેણુ આવીને લાગે છે તેમ સમ્યગ્દષ્ટિને કર્મરજ આવીને લાગે છે. વળી, જેમ ઘણાં વર્ષોના તેલથી ભરેલા
