________________
૫૯
ભ્રાંતિખંડન દૃષ્ટાંત જેમ કંઠમાં મોતીની માળા છે તે મોતીની માળા મોતીની માળાની સમીપ તન્મયી જ છે. જે તેને ભ્રમભાંતિવશ અન્ય સ્થાનમાં ગોતે છે (જુઓ ચિત્ર), તેને ગુરુએ કહ્યું કે અન્ય સ્થાનમાં મોતીની માળા નથી પણ તારા જ કિંઠમાં મોતીની માળા છે તે મોતીની માળાથી તન્મયી સમીપ છે. એ જ પ્રમાણે સિદ્ધપરમેષ્ઠી છે તે સિદ્ધપરમેષ્ઠીથી તન્મય સમીપ જ છે.
જેમ સૂર્યને દેખવાથી સૂર્યની નિશ્ચયતા-સૂર્યનો અનુભવ થાય છે, તે જ પ્રમાણે સિદ્ધપરમેષ્ઠી પરમાત્મા સમ્યજ્ઞાનમયી સ્વભાવસૂર્યને દેખવાથી સિદ્ધપરમેષ્ઠી પરમાત્મા સમ્યજ્ઞાનમયી સ્વભાવસૂર્યની નિશ્ચયતા-સ્વાનુભવ થાય છે. - જેમ સોનાનું કડુ, મુદ્રિકા, કંઠી, દોરો, મહોર વગેરે નિશ્ચય સ્વભાવષ્ટિથી જોઈએ તો સોનાથી ભિન્ન નથી; તે જ પ્રમાણે સ્વસ્વરૂપ સ્વાનુભવગમ્ય સમ્યજ્ઞાનમયી સિદ્ધપરમેષ્ઠી પરમાત્માથી, નિગોદથી માંડીને મોક્ષ પર્યત જેટલી જીવરાશિ-એકેન્દ્રિયથી પંચેન્દ્રિય સુધી–છે, તે નિશ્ચય સ્વભાવદૃષ્ટિથી જોઈએ તો ભિન્ન નથી.
અપૂર્વ અનુભવ આપું છું, સાંભળો! કોઈ જીવ પોતાને સિદ્ધપરમેષ્ઠીથી ભિન સમજે છે તથા પોતાને જ સિદ્ધપરમેષ્ઠીથી અભિન સમજે છે, એવી આ બે કલ્પના જે જીવન અંતઃકરણમાં અચળ છે, તે જીવ મિથ્યાદષ્ટિ છે.
જેમ લૌકિકમાં આવું કહેવું પ્રસિદ્ધ છે કે જુઓ ભાઈ! તમે સમજી કરીને કામ-કાર્ય-કર્મ કર્યું હોત તો તમને આ નુકસાન શા માટે થાત? અર્થાત્ સદ્ગુરુના ઉપદેશ-વચન દ્વારા કોઈ જીવ પોતાના પોતામાં પોતામય સ્વસ્વરૂપ સ્વાનુભવગમ્ય સમ્યજ્ઞાનમયી સ્વભાવને સમજીને પૂર્વકર્મપ્રયોગવશાત્ શુભાશુભ
