________________
तत् सत् परब्रह्मपरमात्मने नमः અથ આફ્રેિંચળ ભાવના
(દોહરો) મેરા મુજસે અલગ નહિ, સો પરમાતમ દેવ; તાકું વંદૂ ભાવસે, નિશદિન કરતા સેવ. મેરા મુજસેં અલગ નહિ, સો સ્વરૂપ હૈ મોય; ધર્મદાસ ક્ષુલ્લક કહે, અંતર-બાહિર જોય.
જ્ય અપના નિજ રૂપ છે, જાણન-દેખન જ્ઞાન; ઇસ બિન ઔર અનેક હૈ, સો મેં નહિ સુજાણ. અન્ય દ્રવ્ય મેરા નહિ, મેં મેરો હી સાર; ધર્મદાસ લુલ્લક કહે, સો અનુભવ સિરદાર.
મારા જ્ઞાનદર્શનમય સ્વરૂપ વિના અન્ય કિંચિત્માત્ર પણ મારું નથી, હું કોઈ અન્ય દ્રવ્યનો નથી, મારું કોઈ અન્ય દ્રવ્ય નથી, જે મારાથી અલગ છે તેનાથી હું પણ અલગ છું'—એવા અનુભવને આકિંચન કહે છે. એ જ અનુભવ મને છે. હું આત્મા છું, તે જ મને ‘હું સમજું છું. હે આત્માનું! તમે પોતાના આત્માને દેહથી અલગ જ્ઞાનમય, અન્ય દ્રવ્યની ઉપમારહિત તથા સ્પર્શ, રસ, ગંધ, વર્ણરહિત જાણો. દેહ છે તે હું નથી તથા દેહની અંદર, બહાર જે આકાશાદિક છે તે પણ હું નથી. દેહ તો અચેતન - જડ છે, હાડ, માંસ, મળ, મૂત્રથી બન્યો છે વા તન, મનથી બન્યો છે. હું એ દેહથી પ્રથમથી જ એવો અલગ છું કે જેમ અંધકારથી સૂર્ય અલગ છે. આ બાહ્મણપણું, ક્ષત્રી, વૈશ્ય, શૂદ્રાદિક જાત - કુળ
