________________
સભ્યજ્ઞાનદીપિકા
દક્ષિણાયન તથા ઉત્તરાયણનો અને કૃષ્ણપક્ષ તથા શુક્લપક્ષનો અને ચાર પહોર રાત્રિનો પક્ષ છોડીને જોવું કે પૂર્ણિમા અને અમાસના સૂર્ય-ચંદ્રમાં શું અંતર છે?
૧૫૬
બીજનો ચંદ્ર ઊગ્યો છે તે (જરૂ૨) પૂર્ણ ગોળાકાર થશે, ફિકર ન કરવી.
બાળકના હાથની મુઠ્ઠીમાં અમૂલ્ય રત્ન છે અને તે બાળક એ રત્નને શ્રેષ્ઠ જાણીને છોડતું પણ નથી, મુઠ્ઠી દૃઢ બાંધી રાખી છે. પરંતુ તે બાળક તે રત્નને બાળભાવથી શ્રેષ્ઠ જાણે છે, સમ્યગ્માનભાવથી (શ્રેષ્ઠ) જાણતો નથી.
જ્ઞાનાવરણીયાદિ દ્રવ્યકર્મ, રાગાદિક ભાવકર્મ અને શરીરાદિક નોકર્મથી તે પરમાત્મા અલગ છે. જેમ સૂર્યથી અંધકાર અલગ છે, તેમ એ પરમાત્માથી દ્રવ્યકર્મ, ભાવકર્મ અને નોકર્મ અલગ છે.
જે અનંત જ્ઞાનાદિરૂપ નિજભાવને કદી પણ છોડતો નથી તથા કામ, ક્રોધાદિરૂપ પરભાવને કદી પણ ગ્રહતો નથી—જેમ સૂર્ય પોતાનાં ગુણ, પ્રકાશ અને કિરણાદિને છોડતો નથી તથા પર જે અંધકાર આદિ તેને કદી પણ ગ્રહણ કરતો નથી; તે જ પ્રમાણે તે પરમાત્મા પરને ગ્રહતો નથી અને પોતાને તથા પોતાના જ્ઞાનાદિ ગુણોને છોડતો નથી—એવો તે પરમાત્મા પરમ પવિત્ર છે.
હું, તું, આ, તે, સોઽહં તથા હું હું ઇત્યાદિ શબ્દો, વચનોના (વિકલ્પોના) આદિ, અંત અને મધ્યમાં જે છે તે પરમાત્મા છે. તે શુદ્ધ છે. તથા ‘આ, હું, તું, તે, સો ં, હું હું' છે તે અશુદ્ધ છે. જેમ સૂર્યની સામે, સન્મુખ અંધકાર નથી, તેમ એ કેવળ જ્ઞાનરૂપ પરમાત્માની સન્મુખ એ ‘હું, તું, તે, આ, સોડરું, હું આ બધા કોઈ નથી. જે
છું'
-
