________________
સભ્યજ્ઞાનદીપિકા
અશુદ્ઘનયથી આ આત્મા સોપાધિક, ભેદસ્વભાવસહિત છે, જેમ એક માટી ઘડો - સુરાહી આદિ અનેક ભેદ સહિત હોય છે. ૪૬.
૧૪૦
શુદ્ઘનયથી તે ઉપાધિરહિત અભેદસ્વભાવરૂપ છે, જેમ માટી ભેદસ્વભાવરહિત કેવળ માટી જ છે. ૪૭
- ઇત્યાદિ અનંત નયોથી વસ્તુની સિદ્ધિ થાય છે. વસ્તુને અનેક પ્રકારથી વચનવિલાસથી દર્શાવવામાં આવે છે.
જેટલા વચનપ્રકાર છે તેટલા જ નય છે અને જેટલા નય છે તેટલા જ મિથ્યાવાદ છે.
(શ્લોક)
'य एव मुक्त्वा नयपक्षपातं स्वरुपगुप्ता निवसन्ति नित्यम् । विकल्पजालच्युतशान्तचित्तास्त एव साक्षादमृतं पिबन्ति ।।'
[શ્લોકાર્થઃ જેઓ નયપક્ષપાતને છોડી (પોતાના) સ્વરૂપમાં ગુપ્ત થઇને સદા રહે છે તેઓ જ, જેમનું ચિત્ત વિકલ્પજાળથી રહિત શાંત થયું છે એવા થયા થકા, સાક્ષાત્ અમૃતને પીએ છે.]
'एकस्य बद्धो न तथा परस्य चिति द्वयोर्द्वाविति पक्षपातौ । यस्तत्त्ववेदी च्युतपक्षपातस्तस्यास्ति नित्यं खलु चिच्चिदेव ॥'
ઇત્યાદિ.
[શ્લોકાર્થ: જીવ કર્મથી બંધાયેલો છે એવો એક નયનો પક્ષ છે અને જીવ કર્મથી બંધાયેલો નથી એવો બીજા નયનો પક્ષ છે; આમ ચિસ્વરૂપ જીવ વિષે બે નયોના બે પક્ષપાત છે. જે તત્ત્વવેદી (વસ્તુસ્વરૂપનો જાણનાર) પક્ષપાતરહિત છે તેને નિરંતર ચિસ્વરૂપ જીવ ચિસ્વરૂપ જ છે (અર્થાત્ તેને ચિત્સ્વરૂપ જીવ જેવો છે તેવો નિરંતર અનુભવાય છે.)]