________________
૧૨૦
સભ્યજ્ઞાનદીપિકા
સિવાય બીજો જ્ઞેય કોઈ છે જ નહીં. ભાવાર્થ - જાણે કોને? જાણતો જ છે તે શું ન જાણે? આ લોકાલોક તો તે સ્વસમ્યજ્ઞાનમયી પરમાત્માના જ્ઞાનપ્રકાશમાં અણુ-રેણુવત્ ન જાણે ક્યાં પડ્યો છે?
જેમ સ્વપ્નની માયાને છોડવી શું તથા ગ્રહણ પણ કેવી રીતે કરવી? તેવી જ રીતે જે સ્વસમ્યજ્ઞાનમયી પરમાત્મા છે તે આ અજ્ઞાનમય લોકાલોક-જગત-સંસારને છોડી તેને ક્યાં પટકે, ક્યાં નાખે? તથા ગ્રહણ કરીને તેને ક્યાં રાખે, ક્યાં મૂકે?
જેમ કાચની હાંડીમાં દીપક અંદર-બહાર પ્રકાશરૂપ છે, તે જ પ્રમાણે કોઈ જીવને ગુરુઉપદેશ દ્વારા સ્વાનુભવગમ્ય સભ્યજ્ઞાન . શરીરની અંદર-બહાર પ્રસિદ્ધ (પ્રગટ) થાય તો તે જીવ હજારો વાર ધન્યવાદને યોગ્ય છે.
પ્રશ્ન સ્વસમ્યજ્ઞાનમયી પરબ્રહ્મ પરમાત્માનો અચળ અનુભવ કેવી રીતે થાય?
-
ઉત્તર હે શિષ્ય! આ ભવનમાં તું ઉચ્ચ સ્વરથી એવો આલાપ (શબ્દ) કર કે ‘તું હી’ (જુઓ ચિત્ર). ત્યારે શિષ્યે ગુરુઆજ્ઞા પ્રમાણે તે ભવન-મંદિરમાં ઉચ્ચ સ્વરથી કહ્યું કે ‘તું હી'. ત્યારે તે જ સમયે પલટાઈને તે જ શિષ્યના કર્ણ દ્વારા થઈને અંતઃકરણમાં તેનો તે જ પ્રતિધ્વનિ પહોંચ્યો કે ‘તું હી’. એટલે એ શિષ્યે પ્રતિધ્વનિના શ્રવણ દ્વારા આવો નિશ્ચય ધારણ કર્યો કે સ્વસમ્યજ્ઞાનમયી પરબ્રહ્મ પરમાત્મા છે તે જ ‘સોડĖ’.
=
સ્વસમ્યગ્નાનાનુભવ સાંભળો! જેમ કોઈ પુરુષ પાણીથી ભરેલા ઘટમાં સૂર્યનું પ્રતિબિંબ દેખીને સંતુષ્ટ હતો, તેને ખરા સૂર્યને જાણનાર પુરુષે કહ્યું કે “તું ઉપર આકાશમાં
