________________
ભ્રાંતિખંડન દૃષ્ટાંત
પામીને અશુદ્ધ થઈ જાય છે, પણ પાછો પલટાઈને ગુરુઆજ્ઞાનુસાર વિષય-ભોગાદિકને પોતાના સ્વભાવ સમ્યગ્નાનથી ભિન્ન સમજીને વિષય-ભોગાદિકથી અતન્મયી બનીને પછી વિષય-ભોગાદિકની સંગતિ કરે તો તે જીવ પરમ પવિત્ર શુદ્ધ થઈ જાય છે. વસ્તુ સ્વભાવમાં આ જે શુદ્ધ-અશુદ્ધ (ભેદ) છે, તે સ્યાત્ એટલે કથંચિત્ પ્રકારથી છે.
૯૩
સ્વસ્વરૂપ સ્વાનુભવગમ્ય સભ્યજ્ઞાનમયી સ્વભાવવસ્તુથી તું, હું, તે અને આ એ ચાર શબ્દ (વિકલ્પ) તન્મયરૂપ નથી.
જેમ કોઈ સૂર્યના પ્રકાશમાંથી એક અણુ-રેણુ ઉઠાવીને અંધકારમાં નાખી દે તો તેથી કાંઈ સૂર્ય-પ્રકાશ કમતી થતો નથી તથા કોઈ અંધકારમાંથી એક અણુ-રેણુ ઉઠાવીને સૂર્યના પ્રકાશમાં નાખી દે તો તેથી કાંઇ સૂર્યપ્રકાશ વૃદ્ધિ પામતો નથી; એ જ પ્રમાણે સ્વસ્વરૂપ સ્વાનુભવ સમ્યગ્નાન સૂર્યોદયમાંથી આ અનંત સંસા૨ નીકળીને કોઈ વેળા ક્યાંય જતો રહે તો (તેથી) તે સમ્યજ્ઞાનસૂર્યોદય શૂન્ય કે કમતી થતો નથી તથા કોઈ વેળા ક્યાંયથી એ અનંત સંસાર છે તેવો ને તેવો સ્વસમ્યગ્નાન સૂર્યોદયમાં આવી પડે તો તેથી કાંઈ તે સમ્યજ્ઞાનસૂર્યોદયની વૃદ્ધિ થતી નથી.
જેમ એક દીપકના બુઝાઈ જવાથી બધાય અનંત દીપકો બુઝાઇ જતા નથી; તેવી જ રીતે એક જીવના મરી જવાથી સંપૂર્ણ અનંત જીવોથી તન્મયી જિનેન્દ્ર મરતા નથી.
સર્વ ભાવ, પદાર્થ વા દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભવ, ભાવ, ભોગ, જોગ અને પાપ-પુણ્યાદિક સંસાર છે તેનાથી સ્વસ્વરૂપ સ્વાનુભવગમ્ય સમ્યજ્ઞાનમયી સ્વભાવવસ્તુ તન્મયરૂપ નથી, તેથી જે સ્વસ્વરૂપજ્ઞાન છે તે સર્વ સંસાર, પાપ-પુણ્યભાવ (અને) પદાર્થાદિક જેટલા શુભાશુભ વ્યવહાર છે તેનું નિશ્ચય
