________________
૧૦૪
ગભવ
૪. રાજ્યવ્યયની વ્યવસ્થા (આગળ આવી તેવી) ૫. રાજ્યના અનુચરો ૬. રાજ્યભવ (હર્ષમોદના) ૭. પ્રજાસંમત પુરુષો (મંડળ) ૮. પ્રજાસંપત્તિની વૃદ્ધિ (કળાકૌશલ્ય) ૯. ન્યાયવ્યવસ્થા ૧૦. સ્વાચરણનિયમ.
સ્વાચરણ નિયમ તે ઉત્તમ નૃપતિઓ, આગળ વિવેચન કરેલા સ્વાત્મઘર્મ સમજી ઘર્મ નીતિનાં આચરણને સેવે છે.
આ કાળમાં ટૂંકી જિંદગી નૃપતિઓની થઈ તેનું કારણ માત્ર ખરા વીર્યની ખામી. તેના કારણોમાં દુરાચાર, રાજાના ઉદાર અને બહોળા મનનું ઘટવું.
એક દિવસના, રાજાએ નીચે પ્રમાણે ભાગ પાડવા જોઈએ :
ર પહોર નિદ્રા. ર પહોર રાજ્યતંત્ર. ૧ પહોર વિદ્યાયોજન. ૧ પહોર આહાર, વિહાર. ૧ પહોર ગંભીર વિનોદ. ૧ પહોર ઘર્મધ્યાન પ્રશસ્તતા.
*
**