________________ વિચારની નિર્મળતાએ કરી જે આ જીવ અન્યપરિચયથી પાછો વળે તો સહજમાં હમણું જ તેને આત્મજોગ પ્રગટે. અસત્સંગ પ્રસંગને ઘેરાવો વિશેષ છે, અને આ જીવ તેથી અનાદિકાળને હીનસવ થયે હેવાથી ! ભવ-તનભોગ પ્રતિ હૃદયે વૈરાગ્ય ધરી તજી સંગ ત્રિધા, સદ્દગુરુને નિર્મલ કૃત ભજતાં, રત્નત્રયને ધારી મુદા, અન્ય જીની સંગતિ તેમ જ રાગાદિ ત્યજી સઘળાને સુખ સ્વાર્થી ચહે તે વસતા નિન નિરુપદ્રવ સ્થાને.' હે ભાઈ ! તું કઈ પણ રીતે, મરીને પણ (મહાકષ્ટ કરીને) તત્ત્વોને કૌતુહલી થઈ આ શરીરાદિ મૂર્ત દ્રવ્યને એક મુહૂર્ત (48 મિનિટ) પાડોશી થઈ આત્માને અનુભવ કર કે જેથી પિતાના આત્માને વિલાસરૂપ, પરદ્રવ્યોથી જુદો દેખી આ શરીરાદિ મૂર્તિક પુદગલ દ્રવ્ય સાથે એકપણુંના મોહને તું તરત જ છેડશે. આત્મજ્ઞાનપ્રાપ્તિ માટે નિર્મળ દૃષ્ટિની અને શાંત થવાની આવશ્યકતા છે, એ સિદ્ધાંત શ્રીગુરુ હવે રજૂ કરે છે. સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ માટે જન સિદ્ધાંતમાં પાંચ લબ્ધિઓ 3 આવશ્યક ગણી છે જેમાંની બીજી લબ્ધિ તે વિશુધિલબ્ધિ છે જેને પ્રાપ્ત થયા વિના, સાધક કરણલબ્ધિને પુરુષાર્થ કરી શકે નહિ. માટે સાધકે પિતાના વિચારને નિર્મળ રાખવા માટે સતત ઉદ્યમ કર્તવ્ય છે. અને તેવી નિર્મળતામાં સહકારી કારણે જેવાં કે સત્સંગ, સદાચાર અને સસ્સામ્રાધ્યયનને અંગીકાર કરવા પણ આવશ્યક છે. જ્યારે પિતાની વિચારધારાને વિશુદ્ધ રાખવા માટે આવાં સાધનને અંગીકાર કરીએ ત્યારે સ્વાભાવિકપણે જ આત્માને મલિન કરવાવાળા જે પાપારંભ અને પાપકથાઓ તેને અપરિચય કરવો પડે છે. માટે વર્તમાનકાળની અપેક્ષાએ (1) ગપ્પાં મારવાં, (2) નવલિકા-નાટક-શંગારકા વગેરે વાંચવા (3) આવશ્યકતાથી અધિક વર્તમાનપત્રો કે રેડિયાને પરિચય કર, () કલબમાં જવાનું કે અનિવાર્ય કારણ સિવાય હોટલસિનેમા વગેરેમાં જવું. (5) સગાવહાલાં-મિત્રોને ત્યાં આવશ્યકતાથી અધિક જવું. (2) ઊંઘ અને ભેજને સેવવામાં અધિક સમય લગાવો. (7) સપ્તવ્યસને સેવવા - આવી બધી પ્રવૃત્તિઓને દઢતાથી, સ્પષ્ટપણે અને આયોજનપૂર્વક સંકોચવી જરૂરી છે. જો કે બધાને માટે આ નિયમ એકસરખા લાગુ પાડી શકાય નહીં છતાં ઉંચી કક્ષાના મુમુક્ષુએ આ કાર્ય કર્યા વિના વિશુદ્ધ વિચારધારાને પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છા છોડી દેવી. 1. તત્ત્વજ્ઞાનતરંગિણી, 17/3 (રા.છ. દેસાઈકૃત ગુજરાતી પદ્યાનુવાદ), 2. સમયસાર-કળશ, 23. 3. (1) ક્ષયપશમલબ્ધિ (2) વિશુદ્ધિલબ્ધિ (3) દેશનાલબ્ધિ (4) પ્રાગ્ય તાલબ્ધિ (5) કરણલબ્ધિ . અધ્યાત્મને ૫થે