________________ જે જીવ મેહનિદ્રામાં સૂતા છે તે અમુનિ છે; (દેહરા) વર્ધમાન સમકિત થઈ ટાળે મિથ્યાભાસ ઉદય થાય ચારિત્રને વીતરાગ પદ વાસ.' (હરિગીત). . . જે કોઈ ભવમુક્તિ વર્યા, તે ભેદજ્ઞાન બળે ખરે, A ' ભવબંધને જે જે ફસ્યા, તે ભેદજ્ઞાન વિના અરે 2 (રેલા છંદ) ( જે પૂરવ શિવ ગયે, જાહિ, અરુ આગે જે હૈ, સે સબ મહિમા જ્ઞાનતની મુનિનાથ કહે હૈ; વિષય-ચાહ દવ-દાહ જગત–જન અરનિ દઝાવે, તાસ ઉપાય ન આન, જ્ઞાન ઘનઘાન બુઝાવે. સતત આત્મજાગૃતિ દ્વારા જ મુનિ પદ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે તે સિદ્ધાંત હવે પ્રતિપાદિત કરે છે. જેમ જગતના લે કે ઊંઘી જાય ત્યારે તેમને પોતાના શરીરાદિન કશું ભાન રહેતું નથી અને તેઓ મૂઢજડ જેવા થઈ જાય છે તેમ પરમાર્થમાં જેઓ મોહરૂપી નિદ્રાને આધીન થઈ જાય તેઓને પિતાના આત્મકલ્યાણનું ભાન રહી શકતું નથી. આવી મોહનિદ્રાના બે પ્રકાર છે, એક દર્શનમેહથી ઉત્પન્ન થયેલી અને બીજી ચારિત્ર મોહથી ઉત્પન્ન થયેલી. (દેહરા ) કમ મોહનીય ભેદ બે, દર્શન ચારિત્ર નામ (હણે બેધ વીતરાગતા અચૂક ઉપાય આમ વસ્તસ્વરૂપને જેનાથી અયથાર્થપણે શ્રદ્ધે તેને દર્શનમોહનીય કહે છે અને આત્મસ્થિરતાને બાધક મોહાભનાં પરિણામને આધીન થઈને જેનાથી વતે તેને ચારિત્રમોહનીય કહે છે. પ્રમાદને આધીન થઈ, આ બે પ્રકારમાંથી કઈ પણ પ્રકારને જે ભજે તે મુનિ થઈ શકતું નથી એટલે કે તે અમુનિ છે. 1. શ્રી આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર, 112. 2, સમયસારકળશ, 131, અમૃતચંદ્રાચાર્ય (ગુજરાતી પદ્યાનુવાદ રા, 7. દેસાઈ). 3, છહ-ઢાળા, 4/8 4. શ્રી આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર–ગાથા 103. અધ્યાત્મને પંથે
