________________ અને તેટલા માટે પણ જ્ઞાની પુરુષને પણ શ્રીજિને નિજજ્ઞાનના પરિચય-પુરુષાર્થને વખાણ્યો છે, તેને પણ પ્રમાદ કર્તવ્ય નથી, આમ હોવાને લીધે સર્વજ્ઞ ભગવાને અને જ્ઞાની પુરુષ એ, વિશેષ વિશેષ જાગૃતિ સહિત અભ્યાસ અને અનપેક્ષા વારંવાર કરવાની જ્ઞાની સાધકોને પણ આજ્ઞા કરેલી છે અને જરા પણ પ્રમાદને આધીન થયા વિના સતતપણે સાવધાન રહેવાને ઉપદેશ કર્યો છે. મતલબ કે જ્ઞાની પુરુષે પણ અજ્ઞાન, ક્રોધ, માન, માયા, લોભ, હાસ્ય, રતિ, અરતિ. શેક, ભય, જુગુપ્સા, સ્ત્રીવેદ, પુરુષવેદ, નપુંસકવેદ વગેરે સમસ્ત પ્રકારના અહિતકારી અને અશુદ્ધ ભાવોને અનભ્યાસ, અપરિચય અને ઉપશમ કરે; કારણ કે તે સઘળા ભાવે આત્માના સ્વભાવથી વિપરીત સ્વભાવવાળા હોવાને લીધે આત્મવિકાસમાં નિઃશંકપણે બાધા ઉપજાવે તેવા છે, માટે જ્ઞાની પુરુષે પણ આવા પ્રતિબંધ ઉપજાવવાના સ્વભાવવાળા ભાવથી પોતાના આત્માને અલિપ્ત રાખો અને ક્ષમા, વિનય આદિ ભેદરૂપ શુદ્ધ ભાવોને તથા શુદ્ધ ટંકોત્કીર્ણ જ્ઞાયક ભાવરૂપ એક નિજભાવને, ફરી ફરી વારંવાર ક્ષણે ક્ષણે જાગ્રતપણે લક્ષ રાખે, એવો શ્રીગુરુઓને ઉપદેશ છે. યથા - (હરિગીત) નિજ ભાવને છોડે નહીં પરભાવે કંઈ પણ નવ ગ્રહે; છે ' જાણે જુએ છે તે જ હું છું એમ જ્ઞાની ચિતવે.' જ્યારે સ્વયં તે શંખ વેત સ્વભાવ નિજને છોડીને * { પામે સ્વયં કૃષ્ણત્વ, ત્યારે છોડતે શુકલત્વને. ત્યમ જ્ઞાની પણ જ્યારે સ્વયં નિજ છોડી જ્ઞાનસ્વભાવને, અજ્ઞાનભાવે પરિણમે અજ્ઞાનતા ત્યારે લહેર | ‘પર મમ કુછ ના કડતા પર તુ ભેગ ભોગતા દૂ કહતા, વિતથ૪ ભેગતા તબ એ ! જ્ઞાની ભગ બુર કયાં દુખ સહતા ભગત બંધ ન હૈ” યદિ કહતા ભેગેચ્છા કયા હૈ મનમે ? જ્ઞાનલીન બન નહીં તે રતિવશ જકડેગા વિધિપ બંધનમેં.૩ 1. નિયમસાર, 97 (હિ. જે. શાહ કૃત ગુજરાતી પદ્યાનુવાદ). 2. સમયસાર, 222, 223. એજન, 2. નિજામ્રપાન, 151 (પૂ. શ્રી 108 વિદ્યાસાગરજી મહારાજકુત સમયસાર --કળશને હિંદી પદ્યાનુવાદ) 4. વિતથ = નિષ્ફળ 5. વિધિ = કર્મો. અધ્યાત્મને પંથે