Adhyatmane Panthe

SR No.: 007117
Original Sutra Author: Shrimad Rajchandra
Author: Mukund Soneji
Publisher: Satshrut Seva Sadhna Kendra
Publication Year: 1980
Total Pages: 6
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 11 MB

Page 37

કદાપિ એ બન્ને થયાં હોય, તથાપિ વાસ્તવિક તત્ત્વ પામવાની કંઈ જેગ્યતાની ઓછાઈને લીધે પદાર્થ-નિર્ણય ન થયો હોય તે ચિત્ત વ્યાકુળ રહે છે અને મિથ્યા સમતા આવે છે. વિનયગુણનું મોક્ષમાર્ગમાં આવું અલૌકિક માહામ્ય છે, તેથી જ શ્રી ઉત્તરાધ્યયનસૂત્રના છત્રીસ અધ્યયનમાં વિનય-અધ્યયન સર્વપ્રથમ મૂકેલ છે. જ્યાં સુધી આવા વિનયગુણને નહિ આરાધે ત્યાં સુધી તમારી ગમે તેવી તીક્ષણ બુદ્ધિ પણ પ્રજ્ઞારૂપે પરિણમશે નહિ અને આત્મતત્વને ગ્રહણ કરી શકશે નહિ; માટે વિનયનું આવું અલૌકિક માહાભ્ય હે આસન્નભવ્ય (જેમની મુક્તિ નિકટ છે તેવા) છ ! સંમત કરે, તેમાં જ તમારું કલ્યાણ છે, એમ વીતરાગમાર્ગમાં શ્રીગુરુઓને ઉપદેશ છે. એ માર્ગ વિનય તણો, ભાખે શ્રી વીતરાગ, મૂળ હેતુ એ માર્ગને, સમજે કેઈ સુભાગ્ય.”૧ હેય મુમુક્ષુ જીવે તે સમજે એવું વિચાર, હાય મતાથી જીવ તે અવળે લે નિર્ધાર.”૨ || “વિનયાચાર સંપન્ન, વિષયથી પરાડુમુખ, જ્ઞાનની ભાવનાવાળા લહે છે હિત ઉત્તમ.”૩ આમ, માર્ગ પ્રાપ્તિને રોકનારાં બે કારણેને સમજાવીને હવે શ્રીગુરુ છેલ્લું અને ત્રીજું કારણ કહે છે અને તે છે પદાર્થને અનિર્ણય. પરમાર્થને ખરેખર પ્રાપ્ત કરે તે કાંઈ રમત વાત નથી. સત્સંગ, સબંધ, સદાચાર અને તસ્વાભ્યાસના બળથી જેમ જેમ અવિદ્યાના દઢ સંસ્કારોની પકડ સાધકજીવ ઉપરથી ઢીલી થતી જાય છે તેમ તેમ તેની ગ્યતા વધતી જાય છે, તેને વિકાસ થતું જાય છે અને ઉંચાં ઉંચાં પરિણામને પ્રાપ્ત કરતો થકે તે ગ્રંથિભેદ (અવિદ્યાના નાશ) ભણી દઢતાથી ડગલાં ભર્યું જાય છે. સદ્દગુરુના બોધને મધ્યસ્થપણે ગ્રહણ કરતે, કઈ પણ દુરાગ્રહ ન રાખતે થકે, માત્ર સત્ય તત્વને જ ગ્રહણ કરવાની અંતરંગ જિજ્ઞાસાવાળે તે પુરુષ જ્યારે આ સપુરુષાર્થ જાળવી રાખે છે ત્યારે સાપેક્ષવાદનું (અનેકાંતવિદ્યાનું) રહસ્ય તેને સદ્દગુરુના બોધથી ધીમે ધીમે સમજાતું જાય છે અને જેમ જેમ સમજાતું જાય છે તેમ તેમ વસ્તુતત્વને યથાર્થભાવ તેના અંતરમાં ભાસને જાય છે. આમ, સર્વ પ્રકારે પ્રજનભૂત તોનું અવિરુદ્ધ જ્ઞાન સિદ્ધ થતાં અવશ્ય તેને ઉત્તમ આત્મલાભ થાય છે. 1. શ્રી આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર, 20. 2. એજન, 22, 3. સારસમુરચય: કુલભદ્રાચાર્ય. 14 અધ્યાત્મને પંથે