Adhyatmane Panthe

SR No.: 007117
Original Sutra Author: Shrimad Rajchandra
Author: Mukund Soneji
Publisher: Satshrut Seva Sadhna Kendra
Publication Year: 1980
Total Pages: 6
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 11 MB

Page 32

સ્વચ્છંદ જયાં પ્રાયે દબાય છે, ત્યાં પછી “માર્ગપ્રાપ્તિને રોકનારાં ત્રણ કારણે મુખ્ય કરીને હોય છે, એમ અમે જાણીએ છીએ. આ લોકની અલ્પ પણ સુખેચ્છા, પરમ દૈન્યતાની (વિનયની) ઓછાઈ અને પદાર્થને અનિર્ણય. એ બધાં કારણે ટાળવાનું બીજ હવે પછી કહેશું, તે પહેલાં તે જ કારણોને અધિકતાથી કહીએ છીએ. આ લોકની અલ્પ પણ સુખેચ્છા, એ ઘણું કરીને તીવ્ર મુમુક્ષુતાની ઉત્પત્તિ થયાં પહેલાં હોય છે તે હવાનાં કારણે.... મુમુક્ષુ થવાની ભાવનાવાળો હોય તેણે નિષ્પક્ષપણે પોતાના દેને જાણવા, ઓળખવા અને કાઢવા કે જેથી અનાદિકાળને કોઠે પડી ગયેલે એ જીવને સ્વચ્છેદ ઘટે. અનેક જન્મના સંસ્કારોથી જીવને દેહબુદ્ધિ અને બહિર્દષ્ટિપણું વતે છે અને મોહરૂપી મદિરાથી ઉન્મત્ત થઈ મન ફાવે તેમ દેહ-વાણી-મનની પ્રવૃત્તિમાં નિરંકુશપણે તે વતી રહ્યો છે. હવે, જેમ જેમ સદ્દગુરુના સાન્નિધ્યમાં કે સત્સંગના વેગમાં રહીને આરાધના કરે તેમ તેમ નિજ મતિ કલ્પના છેડી જ્ઞાનીના માર્ગને આરાધક બને. જેમ જેમ સન્માર્ગની આરાધના કરતો જાય તેમ તેમ સ્વછંદ ઘટતું જાય, માર્ગાનુસારીપણું સધાય અને મુમુક્ષુતા વર્ધમાન થાય. 1 “પ્રત્યક્ષ સદ્દગુરુ યોગથી સ્વછંદ તે રોકાય, 'અન્ય ઉપાય કર્યા થકી પ્રાયે બમણો થાય.” માનાદિક શત્રુ મહા નિજ ઈદે ન મરાય; I જાતાં સદ્ગુરુ શરણમાં અ૮૫ પ્રયાસે જાય.” આ પ્રમાણે સદગુરુ આજ્ઞાએ વર્તતાં સહજપણે અનેકવિધ કલ્યાણ થાય છે અને આત્મજ્ઞાનપ્રાપ્તિ માટેની યેગ્યતા વધી જાય છે. આવા સુપાત્ર અથવા “ઉત્તમ મુમુક્ષુને પણ હજુ “સાક્ષાત્-મોક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિને રોકનારાં જે મુખ્ય ત્રણ કારણે છે તે કારણોને નિર્દેશ કરી શ્રીગુરુ કંઈક વિસ્તારથી તે કારણેની સમજણ આપે છે કે જેથી તે કારણોથી રહિત થવા મુમુક્ષુ પુરુષાર્થ કરે. પ્રથમ કારણ તે આ લોકની અલપ પણ સુખેચ્છા છે. મોક્ષમાર્ગમાં સર્વ પ્રકારની જગતની ઈરછાએ બાધક જ છે, તેથી ઉત્તમ મુમુક્ષુએ સદ્દગુરુના સાનિધ્યને કે સત્સંગને આશ્રય કરી યથાર્થ બેધને અંતરમાં ધારણ કરે. આ બંધના ફળરૂપે મુમુક્ષુએ મારે આત્મા જ સર્વોત્કૃષ્ટ અને શાશ્વત સુખને ખજાને છે” એવી નિઃશંકતા ઉપજાવવી 1 અને 2. શ્રી આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર, 16/18. અધ્યાત્મને ૫થે