________________
યોગસાર, આશા-તૃષ્ણા વગેરે સંસારનાં કારણો છે :
ગાવા-૪૯ आउ गलइ णवि मणु गलइ णवि आसा हु गलेइ । मोहु फुरइ णवि अप्प-हिउ इम संसार भमेइ ।।
મન ન ઘટે, આયુ ઘટે, ઘટે ન ઈચ્છા મોહ; આત્મહિત હુરે નહિ, એમ ભમે સંસાર.
ક્ષણે ક્ષણે આવરદા ઘટતી જાય છે, પણ મન મરી જતું નથી અને આશા પણ જતી નથી; મોહ સ્કુરે છે પણ આત્મહિત સ્ફરતું નથી - આ રીતે જીવ સંસારમાં ભમે છે..
આત્મામાં રમણ કરનાર નિર્વાણને પામે છે -
ગાવા-૫o जेहउ मणु विसयहं रमइ तिमु जइ अप्प मुणेइ । जोइउ भणइ हो जोइयहु लहु णिव्वाणु लहेइ ।। જેમ રમતું મન વિષયમાં, તેમ જો આત્મ લીન;
શીઘ મળે નિર્વાણપદ, ધરે ન દેહ નવીન. - હે યોગીજનો! જેવી રીતે મન વિષયોમાં રમે છે, તેવી રીતે જે તે આત્માને જાણે - આત્મામાં રમે તો શીધ જ નિર્વાણ મળે એમ યોગી કહે છે.
