________________
૧૧૫૪ના મહા સુદિ ૧૪ ના દિને એમને દીક્ષા આપી. નામ પડ્યું મુનિ સોમચન્દ્ર. ઉંમર વરસ નવ. એ પછી ર૧ વરસ સુધી તે ભણ્યા છે, એટલે ૨૧ વરસની ઉંમર સુધી, ૧૧૬૬ સુધી. ૧૧૫૪ અને ૧૧૬૬ - કેટલા વરસ થયાં ? ૪૫, ૫૫, ૬૫ અને ૧ = એમ ૨૧. એ ૨૧ વરસની પોતાની ઉંમરમાં ભણ્યા છે, ખૂબ ખૂબ ભણ્યા છે. કેવું ભણ્યા હશે? કેટલું ભણ્યા હશે ? અમારી તો અક્કલ નથી ચાલતી.
સરસ્વતી દેવીની સાધના કરે છે, અને એને સાક્ષાત્ પ્રગટ કરે છે. પ્રગટ કરીને એનું વરદાન પામે છે. સિદ્ધસારસ્વત બને છે. નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચર્યથી અને શુદ્ધ ચારિત્રથી પોતાના જીવનને સુદઢ બનાવે છે.
ગુરુભગવંતને લાગ્યું કે લાયક આત્મા છે, એટલે ૨૧ મે વર્ષે, ૧૧૬૬માં નાગપુર એટલે નાગોર - મારવાડમાં એમને આચાર્ય પદવી આપી. ત્યારે દીક્ષાનાં કેટલા વર્ષ ? બાર વર્ષ. ઉમર ૨૧ વર્ષ. ત્યારે આચાર્ય પદવી. એ સાથે જ ગુરુએ પોતાના ગચ્છની ધુરા એમને સુપ્રત કરી કે આ ગચ્છ હવે તારે હવાલે.
અને એ જ દિવસે એમની માતા દીક્ષા લે છે. એક તરફ આચાર્ય પદવી, એમાં સોમચંદ્રનું નામ પડે છે હેમચન્દ્ર: આચાર્ય હેમચન્દ્ર ! અને એ જ વખતે, એ જ માંડવામાં એમની માતા પાહિણી દીક્ષા લે છે. અને જુઓ ! એ આચાર્ય પણ કેવા ? માતાને દીક્ષા આપવાની સાથે જ સાધ્વી-સમૂહનાં વડા તરીકે તેમને સ્થાપી દે ! ગુરુ હાજર હશે. ગુરુની અનુમતિ વિના તો કશું થાય નહિ.
પણ એ માતા કેવી હશે ? કલ્પના કરી શકાય કે એ સામાન્ય માતા નહિ હોય. સામાન્ય - મારા તમારા જેવી તુરચ્છતાથી છલકાતી માતા નહિ હોય. એનામાં પણ કાંઈક દૈવત તો હશે જ, આપણી ભાષામાં કહું તો કાંઈક Guts - ગટ્સ તો