________________
વૈદક ગ્રંથોની જાણકારી સાથે ભાષા ઉપરનો કાબૂ અવર્ણનીય છે. ગુરુભગવંતની ખૂબી એ છે કે પ્રત્યેક વ્યાધિને જીવના વર્તન સાથે સરખાવી છે. ખરેખર, આ તો એક જબરજસ્ત ચમત્કાર જ ગણી શકાય તેવી વાત છે.
જ્યોતિષ – ફલાદેશ (એસ્ટ્રોલોજી) નું જ્ઞાન પણ હતું. રાશિ એટલે શું, તેના ગુણ શું, આ બધી વાત સાતમા પ્રસ્તાવમાં જણાવી છે. કહે છે
મેષ રાશિમાં જન્મેલ બાળક નિરોગી, સ્ત્રીવલ્લભ હોય છે. આંખો સતત ચકળવકળ થતી રહે. વૃષભમાં જન્મેલ પવિત્ર, દાની, તેમજ ભોગ ભોગવનારો હોય છે.
સિંહ રાશિમાં જન્મેલ બાળક ક્ષમાવાન હોય છે સાથે ફરવાનો શોખીન હોય છે. મીન રાશિવાળો બાળક ગંભીર અને સેવાભાવી હોય છે.
આ રીતે દરેક રાશિનું ફળ જણાવ્યું છે.
તેવી જ રીતે સામુદ્રિકશાસ્ત્ર, સ્વપ્રશાસ્ત્ર, નિમિત્તશાસ્ત્રના પણ જ્ઞાતા હતા, જુદા જુદા સ્થાને આ બધી વાતો યોગ્ય રીતે જણાવી છે.
સિદ્ધર્ષિ મહારાજા ધાતુવાદના પણ જાણકાર હતા. તમારા રસનો વિષય છે. જમીનમાં, વૃક્ષ નીચે શું શું છે તે જાણવાની વિદ્યા. આજે પણ ગામડામાં એવા લોકો રહે છે જેઓ જમીન જોઈને કહી દે છે કે અહીંથી પાણી નીકળશે કે નહિ, આ વૃક્ષ નીચે સુવર્ણ છે. આવી વાતો પણ આ ગ્રંથમાંથી પ્રાપ્ત થાય છે.
नास्त्येव क्षीरवृक्षस्य प्रारोहो धनवर्जितः । स्तोकं वा भूरि वा तत्र ध्रुवं बिल्वपलाशयोः ॥ विद्धे तत्र भवेद् रक्तं यदि रत्नानि लक्षयेत् । अथ क्षीरं ततो रूप्यं पीतं चेत् कनकं भवेत् ॥
55
