________________
છે – આધાર છે. દયા વિના કરાયેલ ધર્મ તે તો મૂલરહિતના વૃક્ષતુલ્ય જાણવો. આ વાત ભારતના સર્વ દર્શનકારોને માન્ય છે. કહે છે કે - ત્યાનધ્રા મહાતીરે સર્વે ધર્માતૃણાહૂ: I
__तस्यां शोषमुपैयातां कियन्नन्दन्ति ते चिरम् ॥ ૧ વિઘેય: પરિખવ – મિત્ર કે દ્વેષી, નિંદક કે પૂજક હોય, વારંવાર તમારું અહિત જ કરતો હોય, આ બધાનો પણ તિરસ્કાર, દુર્ભાવ નહિ કરવો. સામાવાળો માણસ નબળો હોય, ગમતો ન હોય છતાં તિરસ્કાર કરવો ન જોઈએ. આ દુર્ગુણ અનેક સદ્દગુણોનો નાશક છે.
મોજીવ્યા વલોપના – ગુસ્સો-આવેશ ન કરવો. જ્યારે આપણે ગુસ્સો કરીએ ત્યારે આપણે ધર્મથી દૂર છીએ, તે નક્કી સમજી લેવું. તમે તો ધર્મી, શ્રાવક, ત્યાગી, નિત્ય આરાધક પુણ્યાત્મા છો, તેથી ગુસ્સો આવે જ નહિ, બરોબર ને ! પરિવારના સભ્યો સાથે, નોકર-ચાકર સાથેનો તમારો વ્યવહાર, ગરમ ભાષામાં બોલાયેલા અપશબ્દો સાંભળીને ઘણીવાર પ્રશ્ન થાય કે સવારે સોનાની થાળી લઈને પ્રભુપૂજા કરવા જતો હતો તે જ આ કે પછી બીજો ?
સાચું બોલજો – તમે શાંત કે ક્રોધી? નિમિત્ત નથી મળ્યું ત્યાં સુધી તો આપણે બહુ જ શાંત. ભાઈ, તળાવમાં રહેલું પાણી બહારથી અતિ નિર્મલ દેખાય છે. પરંતુ પત્થર નાંખો એટલે અંદર નીચે રહેલ બધો જ કચરો બહાર આવે છે. પાણીને ગંદું કરી નાંખે છે. ત્યારે ખબર પડે કે પાણી ચોખ્ખું કે ગંદું ? આપણી સ્થિતિ કંઈક આવી છે. છતાં આપણે બધા જ આપણી જાતને તો શાંત જ માનીએ છીએ. ખેર, ગુસ્સો આપણને શાસનથી વંચિત કરે છે.
