________________
“જેટલો પ્રયત્ન શ્રુતજ્ઞાન મેળવવા કરો, તેના કરતાં સો ગણો યત્ન શાન્ત-સ્વસ્થ થવા કરવો.”
બીજાને સુધારવા કરતાં પોતાનું સંભાળવું વધુ અગત્યનું છે, એવું તેઓ ભારપૂર્વક કહે છે –
स्वहितायैवोत्थेयं, को नानामतिविचेतनं लोकम् । યઃ સર્વને કૃતા, અસ્થતિ તં તુંનેમતમ્ ? I (૮-ર૦)
આપણે તો સ્વહિત સાધવા માટે જ મથવું. ભિન્ન ભિન્ન વિચારધારાઓમાં ગૂંચવાયેલા લોકોને સર્વજ્ઞ પણ એકમત ન કરી શક્યા તો બીજું કોણ કરી શકવાનું?”
આવાં આવાં તો અઢળક રત્નો આ ખજાનામાં છે, પણ અલ્પ સમયમાં કેટલાં લેવાય? તો, એક એક બત્રીશી – માત્ર બત્રીશ જ શ્લોક, પણ એક મહાગ્રી માટેનું ચિન્તન પૂરું પાડે તેવી છે. આવી જેમની કાવ્યશક્તિ અને ચિત્તનશક્તિ છે એવા સિદ્ધસેનસૂરિજી અજ્ઞાત વેશે રાજદરબારના દ્વારે ઊભા છે. ત્યારે રાજા દ્વારપાલ પાસે શ્લોક સાંભળી ચમકી ઊઠે છે અને તેને કહે છે – “અરે ! જલ્દી લઈ આવ અંદર તેમને !” દ્વારપાલ તેમને અંદર લઈ આવે છે. રાજા પહેલાં પણ તેમને મળ્યો જ છે, પરન્તુ અત્યારે ગુપ્ત વેશમાં હોવાથી ઓળખી શકતો નથી.
તેઓ ધીર-ગમ્ભીર ચાલે અંદર આવી રાજાની સામે ઊભા રહે છે અને તેની સ્તુતિ કરતાં શ્લોક બોલે છે –
अपूर्वेयं धनुर्विद्या, भवता शिक्षिता कुतः । मार्गणौघः समायाति, गुणो याति दिगन्तरम् ? ॥
“હે રાજન્ ! તમે આ અપૂર્વ ધનુર્વિદ્યા ક્યાં શીખી, કે જેમાં માર્ગણ = બાણ આપણી તરફ આવે અને, ગુણ = પણછ બીજી દિશામાં જતી રહે છે ?”
