________________
अष्टमाध्यायस्य चतुर्थः पादः ॥
४९१
इज्जौ क्यस्य' (३।१६०) क्य० → इज्ज० । 'चि-जि०' (४।२४१) ण आगमः - हुस्वश्च । 'लुक्' (१।१०) णस्य अलुक्। 'लोकात्' (१।१२३) धुणिज्जते । 'त्यादीनामाद्य०' (३३१३९) ते० → इ० धुणिज्जइ ।
[चिव्विहिइ] 'चिंगट चयने' (१२९०) चि । भविष्यन्ती स्यते । 'क्यः शिति' (३।४/७०) क्यप्र० → य० । अनेन व्व आगमः - क्यस्य च लुक् । 'भविष्यति हिरादिः' (३।१६६) हि आगमः । 'एच्च क्त्वा-तुम्०' (३।१५७) व्व० → वि० । 'त्यादीनामाद्य०' (३।१३९) स्यते० → इ० चिव्विहिइ ॥२४२॥
म्मश्चेः ॥ ८।४।२४३ ॥ चिगः कर्मणि भावे चान्ते संयुक्तो मो वा भवति, तत्संयोगे क्यस्य च लुक् ॥ चिम्मइ चिव्वइ चिणिज्जइ । भविष्यति - चिम्मिहिइ चिव्विहिइ चिणिहिइ ॥ [म्मश्चेः ] म्म प्रथमा सि । चि षष्ठी ङस् ।
[चिम्मइ चिव्वइ चिणिज्जइ] 'चिंगट् चयने' (१२९०) चि । वर्त० ते । 'क्यः शिति' (३।४।७०) क्यप्र० → य० । अनेन म्म आगम:- क्यलुक् च चिम्मइ चिव्वइ चिणिज्जइ । पूर्वसूत्रद्वयेन सिद्धम् ।
[चिम्मिहिइ चिव्विहिइ चिणिहिइ] चि । भविष्यन्ती स्यते । 'भविष्यति हिरादिः' (३।१६६) हि आगमः । सूत्रत्रयस्यापि उदाहरणानि । चिम्मिहिइ चिव्विहिइ चिणिहिइ ॥२४३।।
हन्-खनोऽन्त्यस्य ॥ ८।४।२४४ ॥ अनयोः कर्म-भावेऽन्त्यस्य द्विरुक्तो मो वा भवति, तत्संनियोगे क्यस्य च लुक् ।। हम्मइ हणिज्जइ । खम्मइ खणिज्जइ । भविष्यति - हम्मिहिइ हणिहिइ । खम्मिहिइ खणिहिइ ॥ बहुलाधिकाराद्धन्तेः कर्तर्यपि - हम्मइ । हन्तीत्यर्थः । क्वचिन भवति - हन्तव्वं । हन्तूण । हओ ॥ [हन्खनोऽन्त्यस्य ] हन् - खन् षष्ठी ङस् । अन्त्य षष्ठी ङस् ।
[हम्मइ हणिज्जइ हम्मिहिइ हणिहिइ ] 'हनं हिंसागत्योः' (११००) हन् (४) । वर्त० ते । 'क्य: शिति' (३।४७०) क्यप्र० → य० । अनेन वा म्म आगमः । यत्र म्मस्तत्र क्यलुक् । 'अन्त्यव्यञ्जनस्य' (१।११) न्लुक् । यत्र म्मो नायातस्तत्र 'ईअ-इज्जौ क्यस्य' (३।१६०) इज्ज आदेशः । 'नो णः' (१।२२८) नि० →णि० । 'लोकात्' (११३) हणिज्जते । हम्मइ हणिज्जइ । 'भविष्यति हिरादिः' (३।१६६) हि आगमः हम्मिहिइ हणिहिइ ।
[खम्मइ खणिज्जइ खम्मिहिइ खणिहिइ ] 'खनूग अवदारणे' (९१३) खन् (४) । वर्त० ते । 'क्यः शिति' (३।४/७०) क्यप्र० → य० । अनेन वा म्म आगमः । यत्र म्मस्तत्र क्यलुक् । 'अन्त्य०' (१।११) नलुक् । यत्र म्मो नायातस्तत्र 'ईअ-इज्जौ क्यस्य' (३।१६०) इज्ज आदेशः । 'नो णः' (१२२२८) नि० → णि० । 'लोकात्' (१।१।३) खणिज्जते । खम्मइ खणिज्जइ । 'भविष्यति हिरादिः' (३।१६६) हि आगमः खम्मिहिइ खणिहिइ ।
[हम्मइ ] बहुलाधिकाराद्धन्तेः कर्त्तर्यपि म्म आगमः । हम्मइ ।
[हंतव्वं] हन् । तव्यप्र० । 'अधो म-न-याम्' (२।७८) य्लुक् । 'अनादौ०' (२।८९) द्वित्वं- व्व० । 'ङ-ब-णनो व्यञ्जने' (१।२५) नकारस्य अनुस्वारः । प्रथमा सि । ‘क्लीबे०' (३।२५) सि० → म् । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः हंतव्वं ।
