________________
४६२
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान-दुण्ढिकया समर्थिते सिद्धहेमप्राकृतव्याकरणे ॥
[भ्रमेष्टिरिटिल्ल-ढुण्ढुल्ल-ढण्ढल्ल-चक्कम्म-भम्मड-भमड-भमाड-तलअण्ट-झण्ट-झम्प-भुम-गुम-फुम-फुसढुम-ढुस-परी-पराः] भ्रमि षष्ठी ङस् । टिरिटिल्ल-ढुण्ढुल्ल-ढण्ढल्ल-चक्कम्म-भम्मड-भमड-भमाड-तलअण्ट-झण्ट-झम्पभुम-गुम-फुम-फुस-ढुम-दुस-परी-पर प्रथमा जस् ।
पक्षे- [भमइ ] 'भ्रमू चलने' (९७०) भ्रम् । 'भ्रमूच् अनवस्थाने' (१२३४) भ्रम् वा । वर्त० तिव् । 'व्यञ्जना०' (४।२३९) अत् । 'लोकात्' (१।१।३) भ्रमति । 'सर्वत्र ल-व-रामवन्द्रे' (२१७९) लुक् । 'त्यादीनामाद्य०' (३।१३९) तिव्० → इ० भमइ ॥१६॥ गमेरई-अइच्छा-ऽणुवज्जा-ऽवज्जसोक्कुसा-ऽक्कुस-पच्चड्ड-पच्चछन्द-णिम्मह-णी-णीण-णीलुक्क-पदअ
रम्भ-परिअल्ल-वोल-परिअल-णिरिणास-णिवहा-ऽवसेहा-ऽवहराः ॥ ८।४।१६२ ॥ गमेरेते एकविंशतिरादेशा वा भवन्ति ॥
अईइ । अइच्छइ । अणुवज्जइ । अवज्जसइ । उक्कुसइ । अक्कुसइ । पच्चड्डइ । पच्छन्दइ । णिम्महइ । णीइ । णीणइ। णीलुक्कइ । पदअइ । रम्भइ । परिअल्लइ । वोलइ । परिअलइ । णिरिणासइ । णिवहइ । अवसेहइ । अवहरइ । पक्षे
गच्छइ.। हम्मइ । णिहम्मइ । णीहम्मइ । आहम्मइ । पहम्मइ इत्येते तु 'हम्म गतौ' (३९४) इत्यस्यैव भविष्यन्ति ।।
[गमेरई-अइच्छा-ऽणुवज्जा-ऽवज्जसोक्कुसा-ऽक्कुस-पच्चड्ड-पच्छन्द-णिम्मह-णी-णीण-णीलुक्क-पदअरम्भ-परिअल-वोल-परिअल-णिरिणास-णिवहा-ऽवसेहा-ऽवहराः] गमि षष्ठी ङस् । अई-अइच्छा-ऽणुवज्जाऽवज्जसोक्कुसा-ऽक्कुस-पच्चड्ड-पच्छन्द-णिम्मह-णी-णीण-णीलुक्क-पदअ-रम्भ-परिअल्ल-वोल-परिअल-णिरिणासणिवहा-ऽवसेहा-ऽवहर प्रथमा जस् । ।
पक्षे- [गच्छ.] 'गम्लं गतौ' (३९६) गम् । वर्त० तिव् । 'व्यञ्जना०' (४।२३९) अत् । 'लोकात्' (१।१२३) गमति । 'गमिष्यमासां छः' (४।२१५) मस्य छः । 'अनादौ०' (२।८९) छस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो०' (२।९०) पूर्वछस्य चः । 'त्यादीनामाद्य०' (३।१३९) तिव्० → इ० गच्छइ ।
[णिहम्मइ ] निपूर्व० 'हम्म गतौ' (३९४) हम्म् । वर्तः तिव् । 'व्यञ्जना०' (४।२३९) अत् । 'लोकात्' (१।१।३) निहम्मति । 'नो णः' (१।२२८) नि० → णि० । 'त्यादीनामाद्य०' (३।१३९) तिव्० → इ० णिहम्मइ ।
[णीहम्मइ] निपूर्व० हम्म् । वर्त्तः तिव् । 'सर्वत्र ल-व०' (२१७९) लुक् । ('निर्दुरोर्वा' (१९१३) लुक्) । 'लुंकि निरः' (१९३) नि० → नी० । 'नो णः' (११२२८) नी० → णी० । शेषं सुगमम् । णीहम्मइ ॥१६२।।
आङ अहिपच्चुअः ॥ ८।४।१६३॥ आङा सहितस्य गमेः अहिपच्चुअ इत्यादेशो वा भवति ॥ अहिपच्चुअइ । पक्षे- आगच्छइ ॥ [आङा अहिपच्चुअः] आङ् तृतीया टा । अहिपच्चुअ प्रथमा सि । पक्षे- [ आगच्छड़ ] आयूर्व० 'गम्लं गतौ' (३९६) गम् । गच्छइ पूर्ववत् [४।१६२] आगच्छइ ॥१६३।।
समा अब्भिडः ॥८।४।१६४॥ समा युक्तस्य गमेः अब्भिड इत्यादेशो वा भवति ॥ अभिडइ । संगच्छइ ॥ [समा अब्भिडः ] सम् तृतीया टा। अब्भिड प्रथमा सि ॥१६४॥
