Page Text
________________
अष्टमाध्यायस्य प्रथमः पादः ॥
[दुहाइअं] द्विधाकृत । 'सर्वत्र०' (१७९) व्लुक् । 'ओच्च द्विधाकृगः' (११९७) दि० → दु० । 'ख-घ-थ-धभाम्' (१।१८७) धा० → हा० । 'इत्कृपाऽऽदौ' (१।१२८) कृ० → कि० । 'क-ग-च-ज-त-द-प-य-वां०' (१।१७७) क्लुक्-त्लुक् च । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० →म् । 'मोऽनु०' (१९२३) अनुस्वारः दुहाइअं ॥१२६॥
आत्कृशा-मृदुक-मृदुत्वे वा ॥ ८।१।१२७ ॥ एषु आदेरृत आद् वा भवति ॥ कासा किसा । माउक्कं मउअं । माउक्कं मउत्तणं ॥
[आत्कृशामृदुकमृदुत्वे वा] आत् प्रथमा सि । कृशा च मृदुकं च मृदुत्वं च = कृशामृदुकमृदुत्वम्, तस्मिन् = कृशामृदुकमृदुत्वे । सप्तमी ङि । वा प्रथमा सि ।
[कासा किसा] कृशा (२) । अनेन वा कृ० → का० । 'श-षोः सः' (१।२६०) शा० → सा० । प्रथमा सि । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् कासा । द्वितीये 'इत्कृपाऽऽदौ' (१।१२८) कृ० → कि० । 'श-षोः सः' (१।२६०) शा० → सा० । प्रथमा सि । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् किसा।
[माउकं मउअं] मृदुक (२) । अनेन वा मृ० → मा० । 'क-ग-च-ज०' (१११७७) द्लुक् । 'सेवाऽऽदौ वा' (२।९९) कस्य द्वित्वं-क० → क० । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः माउल्कं । द्वितीये 'ऋतोऽत्' (१६१२६) मृ० → म० । 'क-ग-च-ज०' (११७७) द्लुक् - क्लुक् च । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः मअं।
[माउक्कं मउत्तणं] मृदुत्व (२) । अनेन वा मृ० → मा० । 'क-ग-च-ज०' (१११७७) द्लुक् । 'शक्त-मुक्त-दष्टरुग्ण-मृदुत्वे को वा' (२२) त्वस्य क० । 'अनादौ०' (२१८९) कस्य द्वित्वं- क० → क्क० । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (१९२३) अनुस्वारः माउक्कं । द्वितीये 'ऋतोऽत्' (१।१२६) मृ० → म० । 'क-ग-चज०' (१।१७७) लुक् । 'त्वस्य डिमा-त्तणौ वा' (२।१५४) इति त्वस्य तणाऽऽदेशः । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० - म्० । 'मोऽनु०' (१९२३) अनुस्वारः मउत्तणं ॥१२७॥
इत्कृपाऽऽदौ ॥ ८।१।१२८ ॥ कृपा इत्यादिषु शब्देषु आदेर्ऋत इत्वं भवति ।।
किवा । 'हिअयं । मिटुं रसे एव, अन्यत्र-मटुं । दिटुं । दिट्ठी । सिटुं । सिट्ठी ॥ गिठी । पिच्छी । भिऊ । भिङ्गो । भिङ्गारो । सिङ्गारो । सिआलो । घिणा । घुसिणं । विद्धकई । समिद्धी । 'इड्ढी। गिद्धी । 'विद्धी । किसो । किसाणू । किसरा । किच्छं । तिप्पं । किसिओ। निवो । किच्चा । किई । धिई । किवो । 'किवणो । किवाणं । विचओ । वित्तं । वित्ती । हिअं। वाहित्तं । बिहिओ। विसी । इसी । विइण्हो । छिहा । सइ । उक्किटुं । क्वचिन्न भवति - रिद्धी ॥
कृपा । हृदय । मृष्ट । दृष्ट । दृष्टि । सृष्ट । सृष्टि । गृष्टि । पृथ्वी । भृगु । भृङ्ग । भृङ्गार । शृङ्गार । शृगाल । घृणा । घुसृण । वृद्धकवि । समृद्धि । ऋद्धि । गृद्धि । वृद्धि । कृश । कृशानु । कृसरा । कृच्छ्र । तृप्र । कृषित । नृप । कृत्या । कृति । धृति । कृप । कृपण । कृपाण । वृश्चिक । वृत्त । वृत्ति । हृत । व्याहृत । बृंहित । वृसी । ऋषि । वितृष्ण । स्पृहा । सकृत् । उत्कृष्ट ।
[इत्कृपाऽऽदौ] इत् प्रथमा सि । कृपाऽऽदि सप्तमी ङि । १. I. J. M. हिययं २. H. L. M. इद्धी । पा० म० - ऋद्धि → इड्ढी - रिद्धी - इद्धी । ३. A. विद्धी उदाहरणम् । ४. H. I. J. L. M. किविणो । पा० म० - कृपण → किवण - किविण ।
| SR No. | 007101 |
| Book Title | Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2017 |
| Total Pages | 442 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 34 MB |