________________
अष्टमाध्यायस्य द्वितीयः पादः ॥
[छूडं खित्तं ] क्षिप्त । अनेन वा क्षिप्तस्थाने छूढ० प्रथमा सि। 'क्लीवे० ' ( ३२५) सि० म्० 'मोऽनु०' (१२३) अनुस्वारः छूटं । पक्षे क्षिप्त 'क्षः खः क्वचित्तु०' (२३) क्षि० (२८९) तस्य द्वित्वम् प्रथमा सि 'क्लीवे० (३१२५) सि०
1
क ग ट ड०' (२२७७) प्लुक्। 'अनादी० ' 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः खित्तं ।
[ उच्छू उक्खित्तं ] उत्पूर्वं क्षिप्तम् । शेषं पूर्ववत् ॥१२७॥
खि०
म्०
वनिताया विलया ।। ८।२।१२८ ॥
वनिताशब्दस्य क्लिया इत्यादेशो वा भवति ॥ विलया वणिआ ॥ विलयेति संस्कृतेऽपीति केचित् ॥
[ वनिताया विलया] वनिता षष्ठी इस्। विलया प्रथमा सि ।
[ विलया वणिआ ] वनिता । अनेन वा वनिता०विलया० प्रथमा सि । 'अन्त्य० ' (११११) स्लुक् विलया। पक्षे वनिता । 'नो ण:' ( १।२२८) नस्य णः 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) लुक् । प्रथमा सि 'अन्त्य०' (११११) मुलुक वणिआ ॥ १२८ ॥
गौणस्येषतः कूरः ॥ ८।२।१२९ ॥
ईषच्छब्दस्य गौणस्य कूर इत्यादेशो वा भवति ॥ चिंच व्व कूर पिक्षा पक्षे ईसि ॥
[ गौणस्येषतः कूरः ] गौण षष्ठी ङस् ईषत् षष्ठी ङस् कूर प्रथमा सि ।
[ चिंच व्व कूरपिक्का, पक्षे - ईसि ] चिंचा इव । 'मिव - पिव-विव -व्व - व - विअ इवार्थे वा' (२।१८२) इवस्य व्व० । 'ह्रस्वः संयोगे' (११८४) चा० च० चिंच व्व ।
-
-
ईषत् पक्वा । अनेन वा ईषत्स्थाने कूर० । 'पक्वा ऽङ्गार ललाटे वा' (११४७) प०पि०। 'सर्वत्र ल व०' (२७९) ब्लुक्। 'अनादी० (२४८९) कस्य द्वित्वम् । प्रथमा सि अन्त्य०' (११११) स्लुक् कूरपिक्का । 'बाला लावण्ण-निही, अहिणव छल्लि व्व माऊलिंगस्स ।
I
चिंच व्व कूरपिक्का, करेइ लालाउलं हिययं ॥१॥
२४५
अस्य व्याख्या - लावण्यनिधिबला मातुलिङ्गस्य बीजपूरस्य अभिनवत्वगिव ईषत् पक्वा चिचा इव अम्लिका इव पुरुषाणां हृदयं लालाकुलं करोति । अत्र पूर्वपदं गौणं उत्तरपदं मुख्यम् । पक्षे ईषत् । 'अन्त्य० ' (१।११) त्लुक् । 'श-षो: स:' (१।२६०) प० स० । इ: स्वप्नादी' (१९४६) स०सि प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' (३1२७) सिलुप् ईसि ॥ १२९॥
स्त्रिया इत्थी ॥। ८।२।१३० ॥
स्त्रीशब्दस्य इत्थी इत्यादेशो वा भवति ॥ इत्थी थी |
[ स्त्रिया इत्थी ] स्त्री षष्ठी ङस् । इत्थी प्रथमा सि ।
१. बाला लावण्णणिही नवल्लवल्लि व्व माउलिंगस्स । चिंचि व्व दूरपक्का करेइ लालाउयं हिययं ॥
I
[व० ल० वाला लावण्यनिधिर्नवीनवालीव मातुलिङ्गस्य । विश्चेव दूरपक्वा करोति लालाकुलं ( लालायुतं ) हृदयम् ॥
-
-
लावण्णवज्जा- ३१८]
